مناهج

نظرسنجی سنن حوزوی

مناهج
نگرش ها و دغدغه های حوزه و روحانیت

طبقه بندی موضوعی

۳۹ مطلب در آبان ۱۳۹۹ ثبت شده است

🎥 امام خمینی (ره)


⛔️ گاهی علم، آدم را جهنمی می‌کند:
🔺 علم توحید
🔺 علم عرفان
🔺 علم فقه
🔺 حتی علم اخلاق‼️

✅ تزکیه لازم است

  • صادقی

🌀 إرجاء یا إجزاء؟!!
📝 مروری بر افراط و تفریط حوزویان در ماجرای سید کمال حیدری

🖋 علی منتظرالمهدی


1️ چندین سال بعد از #گادامر یا #نصر_حامد_ابوزید و حتی مترجمانِ پر ادّعاء اندیشه‌های آنها (مانند عبدالکریم #سروش)، یک فاضل حوزوی با برداشتن عَلَم اصلاح دینی، اقدام به بازتولید آراء نواندیشان با ادبیات نسبتا غلیظ فقهی/ فلسفی می‌کند.

2️ بلافاصله فضلایی از حوزه در گعده‌هایی غیر رسمی به بحث‌های جدی با این فاضل محترم می‌پردازند، حتی از او خواهش می‌کنند تا قبل از طرح اندیشه‌ها در محافل علمی، اقدام به بیان رسانه‌ای آنها نکند! امری که مقبول می‌افتد اما اجرایی نمی‌شود چون نظریه‌پرداز مزبور حتی تمایلی به مباحثه در مورد تفکراتش ندارد!

3️ رسانه رسمی جمهوری اسلامی –که اصلی‌ترین تریبون این فاضل است– بعد از تأثیرات بد سخنان ایشان بر هویت اعتقادی شیعیان عرب‌زبان و سوء‌استفاده‌های مکرّر شبکه‌های وهابی/ سعودی اقدام به توقف پخش برنامه‌های وی می‌کند.

4️ برخی از مراجع محترم تقلید با توجه به جایگاه حسنه فرد مزبور میان شیعیان غیر ایرانی – که برآمده از سابقه هماوردی رسانه‌ای چندساله وی با وهابیت است- مستقیم و مکرر به رایزنی خصوصی با او می‌پردازند، اما همچنان تأثیری در روند سید کمال حیدری ندارد!

5️ تا اینکه دو تن از مراجع تقلید مجبور به موضع‌گیری علنی بر ضد وی می‌شوند، مدتی بعد هم عده‌ای از اساتید مطرح و منتسب به طیف سنتی حوزه در اعلامیه‌ای جداگانه از نظر این دو مرجع بزرگوار تقلید، اعلام حمایت می‌کنند.

6️ بیش از یک سال بعد –و در زمانی که جلسات متعدد فضلا و حتی برخی نهادها با ایشان نتیجه‌ای نداده و دعوت‌ها از ایشان برای مناظره هم علنی شده است و به سطح فضلای معروفی مانند استاد علیدوست رسیده است– وی در آستانه هفته وحدت با انتساب رأیی عجیب به تمام فقهاء شیعه! سایر مسلمین را کافر می‌خواند!! امری که به شدت مستعدّ برای آتش‌افروزی و برانگیختن جنگ فرقه‌ای میان شیعه و سنی است.

7️ یکی دیگر از فضلای حوزوی –که شناخت عمیقی از مناسبات و مقتضیات مذاهب اسلامی دارد– با نیت جلوگیری از تنش، اقدام به صدور بیانیه‌ای می‌کند، هرچند مقداری با ادبیات تند و خارج از معهودات حوزه علمیه.

8️ جامعه محترم مدرسین بعد از مدت‌ها رایزنی علمی و غیر علمی با ایشان، وقتی اصرار بر استنکاف از مناظره و آثار سوء اقدامات ایشان در جهان اسلام را می‌بیند، در بیانیه‌ای به اعلام موضع و شرح اجمالی ما وقع می‌پردازد.
 
9️ در تمام این مدت چند ساله، بسیاری از حوزویانی که نقد این فاضل در حیطه تخصص علمی آنهاست –مانند آقایان پارسانیا، میلانی، نبویان، لاریجانی، رحیم‌پور ازغدی و مؤسسات پرتعدادی که استعداد انسانی هماوردی با ایشان را داشتند مانند مؤسسه اسراء یا مؤسسه امام صادق و حتی بعضی تحوّل‌خواهان همه‌چیزدان!- ترجیح می‌دهند سکوت پیشه کنند و دست به اقدامی منسجم در حمایت از کیان اعتقادی تشیع نزنند!! به چه دلیل؟! برخی شاید چون فکر می‌کنند در دهه هفتاد جواب داده‌ایم و هرکه پاسخ می‌خواهد، برود همان آثار را ببیند! و برخی هم احتمالا چون می‌اندیشند «الباطل یموت بترک ذکره، همیشه»!!
حال اینکه چرا روزگاری مرحوم امام (ره) درس خویش را تعطیل و کشف الأسرار را تحریر کرد هم مبهم است؟

10 اما این تمام ماجرا نیست، بعد از بیانیه جامعه مدرسین، ناگهان صحنه می‌چرخد
🔻 استاد عزیزی این اقدامات را بی‌فایده می‌خواند و مدعی است: «حتی اگر فرد مورد نظر حاضر به مناظره نیست، شما بنیشیند و نقدش کنید!» پاسخ هم نمی‌دهند چرا زمانی که مراجع معظم مورد ارادت ایشان و برخی دوستانشان در نشست اساتید اقدام به صدور بیانیه کردند، این اقدام پرفایده بود!!

🔻 طلبه‌ی محترمی هم می‌گوید حوزه علمیه، تحمل نظر مخالف -یعنی همان زیر سؤال‌بردن تمام معارف تشیع- را ندارد پس حق ندارد حرف از آزاداندیشی بزند! گویی تعامل خودش با فاضلی تازه درگذشته را فراموش کرده که بدون مواجهه جدّی علمی، نامه می‌نوشت: «تو #ابوحنیفه زمان هستی!» و بعد از فوتش هم با لحنی ملایم‌تر این سخن را تکرار کرد، یا اینکه از یاد برده است صوت‌های مناظرات شکست خورده مجموعه تحت هدایت ایشان چطور به صورت اتفاقی از صحنه روزگار محو شدند و هیچگاه حتی حاضر نشدند اصل وقوع مناظره –فارغ از نتیجه آن– را رسانه‌ای کنند!

❓معلوم نیست این دسته از حوزویان آیا در مسأله دفاع از دین قائل به «إرجاء» هستند یعنی همه‌چیز را به قیامت حواله می‌دهند و هیچ وظیفه‌ای در این دنیا برای خودشان تعریف نمی‌کنند؟
یا معتقد به «اجزاء» می‌باشند و معتقدند میان دو خطا (بر فرض خطابودن اقدام جامعه مدرسین) صرف محکوم کردن خطایی که به مراتب بسیار کم اهمیت‌تر است، کفایت می‌کند و لازم نیست در مقابل خاطیِ اصلی، حتی کلمه‌ای گفت یا خطی نوشت؟!!





  • صادقی


#یادداشت_مهمان

🖋 زهرا ابراهیمی


🔹 پیشرفت تکنولوژی بد نیست. همراه‌شدن با این پیشرفت‌ها هم امر مذمومی تلقی نمی‌شود اما از جمله عوارض زندگی ماشینی، کم‌رنگ شدن سنت‌های خوب اخلاقی است.
 
🔹 یکی از سنت‌های رایج در باب تعلیم و تعلم، موضوع رعایت حقوق شاگرد و استاد است. برای درک اهمیت این موضوع کافی است سری به رساله‌ی حقوق امام سجاد علیه‌السلام بزنیم و بخش مربوط به حقوق معلم و متعلم را مطالعه کنیم.
 
🔻 متاسفانه امروزه موضوع احترام به استاد خیلی کمرنگ شده است. طبیعتا بی‌توجهی به این موضوع از سمت طلاب و کسانی که درس دین می‌خوانند بسیار تأسف‌بارتر خواهد بود.
 
🔹 متواضع بودن شاگرد در برابر استاد و ادب نمودن مقابل او از وظایف شاگرد است. اما امروزه برخی از شاگردان چه در فضای حقیقی و چه در فضای مجازی احترام استاد را نداشته و آنگونه که شایسته است رفتار نمی‌کنند.

🔹 حتی بعضا به بهانه‌ی مباحثات درسی شاهد برخی از بی حرمتی‌ها توسط برخی از طلاب هستیم.
عدم حاضر شدن سر کلاس و یا حضور همراه با تاخیر از جمله مصادیقی است که می‌تواند نشان از بی‌احترامی به استاد باشد. بارها دیده شده استاد سر ساعت در کلاس حاضر می‌شود اما طلاب حضور منظمی ندارند.
 
🔹 فراموش نکنیم که تحول‌خواهی در حوزه لزوما به معنی فراموش نمودن سنت‌های رایج حوزه نیست.

  • صادقی

📝 به دنبال رفع نگرانی مقام معظم رهبری از بابت وضعیت قم هستیم

👤 سعید روستا آزاد، معاون فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی

🔹 موضوعی که به شدت در #قم ملموس بوده ناظر به تغییر سبک زندگی است که نمود آن را انسان در توسعه فست فودها، رفتار و پوشش شهروندان، همچنین معماری خاص برخی خانه ها، چینش مغازه ها و تبلیغات تجاری و به خصوص نوع پوشش بانوان، مشاهده می کند.

🔹 در حال حاضر بر اساس آمار تنها حدود ۳۲ درصد ساکنان فعلی قم، متولد این شهر یا اصالتاً قمی هستند و اکثریت را افراد مهاجر تشکیل می‌دهد.
در گذشته افراد بیشتر برای ادامه تحصیلات دینی به قم می‌آمدند ولی الان به خاطر هزینه‌های زندگی در قم و دسترسی آسان‌تر به تهران و مرکزیت کشور به این شهر می‌آیند.

🔹 اوایل پیروزی انقلاب اسلامی، شهر قم حدود ۲۰۰ هزار نفر جمعیت داشته و حال آن که در حال حاضر بیش از یک میلیون و دویست هزار نفر جمعیت را در خود جای داده است.

🔹 در خصوص فعالیت‌های فرهنگی باید همه نهادها عزم خود را جزم کنند و از سویی ما باید به دنبال احیای مسئولیت اجتماعی و حضور پررنگ مردم باشیم.

🔹 ما قبل از هر چیز باید کاستی‌ها و نواقص خود را قبول کرده و با اراده جدی به دنبال رفع آنها و حل مشکل باشیم.

🔹 از ظرفیت های قانونی در امر فرهنگ وجود دارد که باید به درستی استفاده کنیم.
hawzahnews.com/x9T6L

📌 مناهج:
اعتراف دفتر تبلیغات به کاستی‌ها و نواقص جدی خود، قابل توجه است و ان‌شاءالله اولین قدم باشد برای جبران و حرکت.

سبک زندگی و معنویت قم نباید دچار آسیب شود...

  • صادقی

📝 بلاتکلیفی سرانجام تعیین مدارک مستقل حوزوی


🔸 اخیرا شورای محترم عالی در کانال خود، به مناسبت دهمین سالگرد سفر امام خامنه‌ای به قم، اهم مصوبات درباره تحقق مطالبات امام خامنه‌ای را منتشر کرده است:
eitaa.com/shorayeaali/60

🔹 در این مورد چند نکته ضروری است:

یک.
اینکه شورای محترم عالی، بالاخره باب اطلاع‌رسانی و گفتگو با بدنه حوزه علمیه را گشود، اقدامی مغتنم و مورد تقدیر است و همین امور موجب اعتماد هرچه بیشتر اساتید و طلاب به شورای عالی خواهد شد.


دو.
ای کاش به جای انتشار تیتر مصوبات، و ارائه گزارشی موجز و فوق‌العاده ناقص، یک مصاحبه جامع و قوی انجام می‌شد تا گزارشی جامع و پخته ارائه می‌شد.


سه.
آنچه مورد دغدغه اساتید و طلاب است، تحقق مطالبات امام خامنه‌ای و نمود عینی آن است؛ نه صرف مصوبات و برگزاری جلسات. لذا پس از ده سال از سفر پر خیر و برکت امام خامنه‌ای به قم، پسندیده است شورای محترم عالی به صورت ملموس گزارشی از آنچه محقق شده است ارائه دهد.


چهار.
در مورد اعطای مدارک مستقل حوزوی که از تصریحات و مطالبات جدی سه دهه امام خامنه‌ای از شورای عالی است، صرفا مصوبه ۱۰۷۹ شورای عالی آمده «بازنگری در آیین‌نامه شورای مدارک علمی و اعطای مدارک حوزوی»!!

❓یعنی پس از ده سال -به اعتبار دهمین سالگرد سفر رهبری و حدود سی سال به اعتبار پیشینه‌ی مطالبه رهبری- همچنان کار بازنگری به سرانجام روشنی نرسیده است؟!
این سؤال در مورد بقیه مصوباتی که همچنان در حد مصوبه باقی مانده است، نیز صادق است.

  • صادقی


📝 راه حلی دیگر برای نجات از بحران مدارک حوزوی

🖋 علی مهدوی


🔸 برخی از اعضای شورای عالی در واکنش به «مطالبات تحولی» طلاب و اساتید می‌گویند: طرح‌های قابل اجرا بدهید تا پیگیری شود؛ نه طرح‌های آسمانی و غیر قابل اجرا.
در این باره چند نکته به ذهن می‌رسد:

یک.
اعضای محترم شورای عالی در هفته چند ساعت وقت برای پیگیری مطالبات امام خامنه‌ای، اساتید و طلاب قرار می‌دهند؟ برخی بزرگواران فرموده بودند برای هر سخنرانی ۲۰ ساعت کامل وقت جهت مطالعه می‌گذارند؟ آیا با وجود دو درس خارج در روز، سخنرانی و برنامه‌های مختلف می‌توان حداقل ۴۰ ساعت در هفته برای شورای عالی وقت گذاشت و به ارائه طرح و ایده‌پردازی رسید؟

دو.
اگر یکی از دلایل معطل‌ماندن مطالبات امام خامنه‌ای، اساتید و طلاب، فقدان راه و راهکارهای متقن هست -نه بی‌اعتنایی و نادیده‌گرفتن مطالبات- چرا از ظرفیت عظیم حوزه علمیه استفاده نشود؟

امروز #مرکز_امور_نخبگان حوزه‌های علمیه شمار قابل توجهی از طلاب و فضلای حوزه‌های علمیه را به عنوان جامعه نخبگانی شناسایی کرده است؛ اما خروجی این جامعه نخبگانی و مرکز امور نخبگان چیست؟ استفاده شورای عالی و مرکز مدیریت از این مرکز چیست و چگونه است؟
❓آیا تابحال شده گروه‌های تخصصی از این نخبگان تشکیل دهیم و چالش‌های فرا روی حوزه‌های علمیه را با آن‌ها به اشتراک بگذاریم و از آنها طرح، ایده و نظر بخواهیم؟

🔹 به نظر، اگر گروه‌های تخصصی از نخبگان را تشکیل دهیم و با توجه به خروجی‌های مورد نیاز حوزه‌های علمیه، از آنها حمایت‌های مختلف مالی و معنوی هم بشود برکات بسیار زیادی خواهد داشت و در مدت کوتاهی پیشرفت‌های قابل توجهی را برای حوزه‌های علمیه محقق خواهد داشت.
فقط لازم است به این سرمایه‌های گرانقدر حوزه علمیه ایمان داشته باشیم و به آنها اعتماد کنیم و با تعیین چهارچوب قوی از آنها کمک بخواهیم.

✅ امروز بازگردانده شدن هویت و اصالت به مدارک حوزوی، یکی از مطالبات جدی آحاد حوزویان از شورای محترم عالی است که انتظار دارند پس از گذشت حدود سه دهه از این مطالبه، راه حلی برای آن درنظر گرفته شود و همچنان بلاتکلیف نماند.


  • صادقی

📝 لزوم کار تشکیلاتی علما

👤 حجت‌الاسلام‌ پناهیان

🔹 جایگاه امام جماعت با امام نماز متفاوت است و امام جماعت نقش رئیس گروه، رئیس جماعت و #جلودار مردم را دارد؛ به همین دلیل این ادبیات باید بازتولید شود و مدام در میان مردم تکرار شود تا ملکه شود.

🔹 مردم باید وظایف و تکالیف امام جماعت را به‌خوبی بشناسند و سطح انتظارات خود را از امام جماعت بالا ببرند؛ چراکه وقتی مسؤولیت‌ها و دشواری‌های کار امام جماعت را ببینند بیشتر و بهتر به او کمک خواهند کرد.

🔹 تا علما اهل #کارتشکیلاتی، گروهی و جهادی نباشند،‌ نمی‌توانند دیگران را راهبری کنند.

🔹 علما باید همانند رسول خدا(ص) مردم را سازمان‌دهی کنند، رسول گرامی خدا(ص) هر ده نفر را سازمان‌دهی می‌کرد و برایشان یک مسئول به نام«عریف» قرار می‌داد.

🔹 باید یاد بگیریم که تشکیلاتی کار کرده و تقسیم‌کار کنیم، به جای این‌که یک‌تنه همه مسؤولیت‌ها را به دوش بگیریم،‌ برخی از مسؤولیت‌ها را به عهده دیگران بگذاریم.

🔻 طلبه‌ها متشکل نیستند یک تشکیلات سراسری عالمان دینی درست کنید، علما تا یک تشکیلات برای خودشان راه نیندازند نمی‌توانند جامعه را متشکل کنند.



  • صادقی


#یادداشت_مهمان

🖋 فاطمه صادقی


🔹 این روزها تمام تلاش مؤسسات آموزش عالی که حوزه‌های علمیه نیز از آن بی‌نصیب نیست به دنبال دعوت دانشجویان و طلاب خود به ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر است؛ اما این امر بدون در نظر گرفتن زیرساخت‌های لازم و کیفیت ارائه آن است.

🔹 همین که فقط درجات علمی را طی کنی مدرکی صادر شود و در قافله دکترها و سطح چهاری‌ها قرار بگیری ولی دریغ از اندکی کیفیت تحصیل و ارتقای درجه اخلاقی و به ویژه معنویت!!
هرچه بالاتر می‌روی چون درجه علمی‌ات افزوده می‌شود افتخاراتت هم بیشتر می‌شود غافل از آن که ممکن است به همان میزان، از اخلاق و معنویاتت کاسته شود.

🔹 البته این در مورد همه صدق نمی‌کند ولی روند فراگیری آن مشهود است. در سطح‌های پایین‌تر، ولایت‌پذیری، اطاعت‌پذیری و هم‌نوع‌دوستی بیشتر دیده می‌شود در حالیکه در سطوح بالاتر، انتظارات و توقعات باتوجه به شأن و رتبه علمی‌ات افزوده می‌شود و ...

همچنان که در روایت آمده:
کُلُّ عِلمٍ وَبالٌ عَلى صاحِبِهِ یَومَ القِیامَةِ إلاّ مَن عَمِلَ بِهِ.
هر علمى در روز قیامت براى صاحب خود وبال است، مگر کسى که به علمش عمل کند.

🔹 اهل علم باید قدم به قدم علمش پیش برود. یعنی هرچقدر علمش افزون می‌شود، عملش نیز مضاعف گردد. چراکه علم بدون تقوا و معنویت آسیب‌زاست. تقوا و معنویتی که طلاب برای آن به حوزه می‌آیند اما برخی در طول مسیر تحصیل، از هدف اصلی باز می‌مانند!!

🔹 این درست است که برای تهذیب، مراقبه‌های شدید فردی لازم است؛ اما جای خالی برنامه‌‌های تهذیبی حوزه‌های علمیه -چه حوزه خواهران و حتی حوزه علمیه برادران- به شدت حس می‌شود.

  • صادقی


💠 امام خامنه‌ای


🔹 طلبه باید دستش از کتاب رها نشود؛ کتاب بخواند، همه جورش را بخواند، در دوره‌ی جوانی بخواند. این ذخیره‌ی حافظه را که بی‌نهایت دارای ظرفیت است، هرچه میتوانید، در دوره‌ی جوانی پر کنید.


  • صادقی

📝 عدم برنامه برای نهضت کتابخوانی
🖋 محمد حق‌پرست

🔹 حضرت آقا در دیداری که با دانشجویان داشتند (۱ خرداد ۱۳۹۸)، تعبیر «نهضت کتابخوانی» را به کار بردند. قبل از این بارها «فرهنگ کتابخوانی» را مطالبه کردند که هنوز عملی نشده است. اما #نهضت بار معنایی متفاوتی نسبت به فرهنگ دارد. نهضت نیاز به مطالبه و دغدغه همگانی دارد. نهضت، با قیام عمومی از سوی همه افراد جامعه اتفاق می‌افتد.

🔹 #نقش_روحانیت در تحقق این نهضت، از پر رنگ‌ترین نقش‌هاست. اما آیا حوزه و حوزویان برای این مهم دغدغه دارند؟ آیا تلاشی در این راستا کرده‌اند؟ حوزه‌ای که وظیفه فرهنگ‌سازی دارد، چرا در زمینه کتاب و کتابخوانی غیبت و غفلت دارد؟ چرا برای مدیریت و رهبری نهضت کتابخوانی فکری نمی‌کنیم؟

❓دغدغه‌نداشتن برای کتابخوانی تقصیر کیست؟ آیا باز هم می‌خواهیم ربطش دهیم به برنامه‌های حوزه و فلان مسئول؟

✅ البته که حوزه در فرهنگ‌سازی برای طلاب نقش دارد و نتوانسته این وظیفه را به خوبی انجام دهد. اما اینکه طلاب و فضلا نسبت به این مهم غافلند، نه تقصیر مدیر حوزه و شورای عالی است، نه تقصیر برنامه‌های حوزه. فقط و فقط تقصیر خودمان است که کوتاهی می‌کنیم و بدتر اینکه با توجیهاتی مثل وقت‌نداشتن، می‌خواهیم این کوتاهی را توجیه کنیم. چطور برنامه‌های حوزه برای تلگرام و ایتا و تلویزیون، وقت ما را نمی‌گیرند، ولی برای کتابخوانی سرمان شلوغ است؟!!

🔹 باید اولا قبول کنیم هنوز دغدغه نداریم و کم‌کاری کرده‌ایم. اینکه نمی‌دانیم و حتی نمی‌خواهیم بدانیم در کتابهای ما چه نوشته می‌شود، تقصیر خودمان است.
ثانیا این مسئله را مثل سایر مسائل به گردن دیگران نیندازیم و از خودمان شروع کنیم.


  • صادقی