مناهج

👤 معاون آموزش حوزه‌های علمیه

🔸 نظر #شورای_عالی بر این شد که شروع سال تحصیلی ۵ شهریور (۲۹ محرم) باشد.

❇️ دفاع از ساخت ۱۰ هزار واحد برای طلاب در پردیسان:

طلاب قم به دلیل فقر در خانه‌هایی زندگی می‌کردند که نور لازم نبود، اتاق لازم نبود.
در این شرایط خانه‌های کوچک و مناسب و ارزانی ساختیم.
هنوز هم مدافع طرحم هستم و معتقدم این بار باید ۵۰ هزار واحد بسازیم.

✅ این واحدهای مسکونی که ساختیم، خوابگاه‌های طلاب متأهل است که باید درسشان را بخوانند و سپس از قم بروند.

❇️ طرح‌های جایگزین ساخت مسکن؟
ده‌ها طرح جایگزین هست؛ اما ببینید آیا هیچ‌یک موفق خواهند شد؟
♨️ #شهرک_مهدیه ۳۶ سال است به بودجه دولت متکی است و [فقط] ۲۰۰۰ منزل ساخته است. با گذشت ۳۶ سال هنوز نتوانسته‌اند ۱۰۰۰ واحد دیگر بسازند. من هم در ۱۰ سال، ۱۰ هزار خانه ساختم.

❇️ در پاسخ به نظر برخی که معتقدند طلاب نباید در قم صاحبخانه شوند:
شما [شورای عالی و مرکز مدیریت] برای طلاب برنامه‌ریزی خوبی داشته باشید، آینده شغلی طلاب را تضمین کنید طلاب با سر می‌روند.
❓کدام طلبه‌ای اشتغال آبرومندی برایش فراهم شود، حاضر است قم را رها نکند؟ طلبه با وظیفه شرعی و تکلیفش می‌رود.

♨️ شما برای طلاب برنامه ندارید و مدام گیر می‌دهید طلبه خانه‌دار نشود. شما برای طلبه برنامه داشته باشید من فردا همه پردیسان را خالی می‌کنم.
این خانه‌ی دو خوابه، قفل طلبه به قم نمی‌شود. این دو اتاق کسی را در قم زمین‌گیر نمی‌کند.

طلبه تکلیف‌گرا، طلبه متدین، طلبه متشرع که با آیه نفر آمده قم خودش را زمین‌گیر قم نمی‌کند.

📝 تقدیر از شورای عالی به همراه یک تذکر جدی

🖋 علی مهدوی

🔸 «شکی نیست که شورای عالی گام‌های بلندی در جهت رشد و تعالی حوزه‌های علمیه برداشته و کارهای مهمی در این سال‌ها صورت گرفته است. من از همه شما عزیزان تشکر می‌کنم؛ اما عمل‌گرایی و نتیجه‌محوری نیز باید مورد توجه ویژه شما عزیزان قرار گیرد.»

آیت الله حسینی بوشهری، ضمن تأکید بر اهمیت کادر سازی و تربیت نیرو برای نظام جمهوری اسلامی از سوی حوزه، آن را در شرایط کنونی ضروری دانست.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، آیت الله حسینی بوشهری در مراسم تودیع و معارفه مدیر سابق و سرپرست جدید مدرسه عالی انوار طاها در قم بر اهمیت کادر سازی و تربیت نیرو برای نظام جمهوری اسلامی از سوی حوزه تأکید و آن را در شرایط کنونی ضروری دانست و گفت: بعد از ۴۲ سال از پیروزی انقلاب اسلامی، هنوز مجموعه مستقلی برای این کار در حوزه آماده نشده است.

رئیس شورای عالی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم افزود: نظام به افرادی در سطح مدیریت نیازمند است که دارای علم و مهارت لازم باشند. داشتن این دو بال، برای پذیرش مسئولیت امر ضروری است.

عضو هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری، اظهار داشت: اگر فردی در نظام جمهوری اسلامی که می خواهد مسئولیتی را قبول کند، دو بال علم و مهارت و توانایی لازم را همزمان داشته باشد، قطعا موفقیت او در انجام مسئولیت بسیار مؤثر خواهد بود.

وی عنوان کرد: باید مجموعه ای در حوزه ایجاد شود و اقدام به تربیت و کادر سازی برای نظام در دو  رده علم و مهارت آموزی برای پذیرش مسئولیت های مختلف کند. اگر فردی از توانایی و بنیه علمی و مهارت لازم در انجام کار و مسئولیتی برخوردار باشد، در انجام وظائفش موفق تر خواهد بود.  

آیت الله حسینی بوشهری در ادامه حجت الاسلام عبداللهی مدیر سابق مدرسه عالی انوار طاها را از مدیران خوش فکر، نظریه پرداز، طراح که دارای دید و نظری به آینده دارد، عنوان و این شاخصه ها را امتیازات مدیریتی وی، برشمرد.

📝 بررسی دلیل کاهش ورودی حوزه‌های علمیه

🖋 اقتباس از یادداشت حسین کاظم‌زاده


❓تابحال از نوجوانی شنیده‌اید که در پاسخ به سوال «در آینده می‌خواهی چه کاره شوی؟» بگوید: طلبه میشوم ؟
 شاید برخی بگویند: این سوال چه اهمیتی دارد؟
اما باید بدانیم آینده‌ای به نام «طلبگی» در ذهن و انتخاب نوجوانان کشور ما تقریبا حذف شده است؛
و این موضوع فوق‌العاده اهمیت دارد؛ چراکه این یک مسأله فردی و فرعی نیست.
نشاط حوزه‌های علمیه، پیشرفت و ارتقای علمی و معنوی جامعه اسلامی را به دنبال خود می‌آورد، ولی متاسفانه روشن است که ما واقعا جزو گزینه‌های جدی آینده نوجوانان و جوانان کشورمان نیستیم.
حداقل سه چهار سالی هست که ورودی حوزه‌های علمیه افت کرده است؛ هرچند بخشی از این کاهش ورودی، به دلیل بحران عمومی کاهش جمعیت فارغ التحصیلان دبیرستانی و دانشگاهی است.

💠 امام خامنه‌ای


«کمیت را مطلقا بر تعمیق و کیفیت ترجیح ندهید...»

📌 مناهج:
بدون شرح...

📝 لزوم برنامه‌ریزی شورای عالی حوزه‌های علمیه

علی مهدوی


🔸 تأمل درباره امتداد برنامه‌ها و سیاست‌گذاری‌های جاری حوزه‌های علمیه ضرورتی انکارناپذیر است.
امروز بظاهر همه چیز طبیعی به نظر می‌آید و امورات بر مدار خود طی می‌شوند؛
اما آیا تابحال از خود پرسیده‌ایم ریلی که برای حرکت این قطار (علم‌آموزی در حوزه‌های علمیه) ساخته‌ایم در دهه‌های آینده به چه ایستگاهی می‌رسد؟

🔹 طبق تعریف شورای عالی از مدارک حوزوی، بالاترین مدرک حوزوی، مدرک سطح چهار یا همان #معادل_دکتری است؛ این یعنی خروجی آینده حوزه آیت الله‌ها نیستند؛ بلکه معادلین دکتری هستند.

⚠️ عجیب‌تر آنکه در دوران جمهوری اسلامی، بالاترین عنوان اصیل و ارزشمند حوزوی را خودمان با دست خودمان، منسوخ بلکه حذف کردیم؟!!

🔹 هیچ حوزویِ وفادار به سنت‌های اصیل حوزوی، به هیچ‌وجه این اجازه را به خود نمی‌دهد که مثلا به آیت‌الله بوشهری بجای آیت‌الله بگوید دکتر بوشهری!
اما وقتی #قانون شورای عالی اینچنین است چگونه باید این دوگانه را حل کنیم؟!

🔹 ممکن است این صراحت لهجه حمل بر بی‌ادبی شود؛ اما اگر امروز شورای هشتم حوزه‌های علمیه برنامه‌ای در این‌ خصوص نداشته باشد، از پسِ امروز، فردایی است که حوزه، خالی از آیت‌الله‌ها شده و امکان احیای سنن و عناوین اصیل حوزوی قریب به محال خواهد شد؛
 در عین حال که فراموش نکنیم آیت‌الله (مجتهد) می‌تواند عنوان دکتر را در مباحث تخصصی حوزوی در دل خود داشته باشد؛ اما دکتر نمی‌تواند عنوان آیت‌الله را برای خود جعل کند.

✅ قطعا هیچ‌کس هم قائل نیست که «عنوان آیت‌الله» بایستی مانند عنوان دکتری سهل‌الوصول باشد و هرکس از راه رسید و دکتر شد، عنوان آیت‌اللهی به خود بگیرد؛ اما قطعا راه‌حل‌های گوناگونی برای نیل به این مقصود هست و فضلای حوزوی راهکارهای گوناگونی مد نظر دارند.
 
🔺 از اعضای محترم شورای عالی انتظار می‌رود در این باب بیش از پیش عنایت لازم را داشته باشند و سیر پیشرفت کار را به اطلاع افکار عمومی (اساتید و فضلا و طلاب) نیز برسانند.

🔻 امروز زنگ‌های هشدار این موضوع به صدا در آمده است و اگر حوزه، تولیت تخصصی‌ترین عنوان خود را بر عهده نگیرد، رسانه‌ها و دست‌های پیدا و پنهان، مرجع‌سازی و آیت‌الله‌سازی را رقم خواهند زد؛ کما اینکه در گوشه و کنار شاهد این دست‌های آلوده در قم هستیم؛
 
 سرچشمه شاید گرفتن به بیل
 چو پرشد نشاید گرفتن به پیل

 و علاج واقعه را قبل از وقوع باید کرد.

🖋 علی مهدوی


🔸 با یکی از رجال و عالمان طیف سنتی -و البته تا حد زیادی انقلابی- حوزه مواجهه‌ای داشتم؛
با خود گفتم خوب است از فرصت استفاده کنم و گفتگویی درباره‌ی لزوم تحول حوزه و تحولی که مدّ نظر رهبر معظم انقلاب است داشته باشم...
باورم نشد بلافاصله پس از طرح عنوان موضوع، رنگ چهره وی تغییر کرد و حالتش دگرگون شد و گفت تا همینجا که حوزه، دانشگاه شده کافی نیست؟!

🔻 با شنیدن این حرف در خود فرو ریختم که ای وای بر ما! اینکه خروجیِ آنچه توسط شورای عالی و مسئولان مرکز مدیریت انجام گرفته -با قطع نظر از خدمات بی نظیر پس از انقلاب اسلامی- حوزه را هم به سمت دانشگاهی‌شدن و هم فاصله‌گرفتن هرچه بیشتر از سنت‌های اصیل آن سوق داده است، چرا باید پای رهبری نوشته شود؟!!
چرا این گمان ایجاد شده است که این کارهای درست و غلط، همگی مطابق با نظر رهبری انجام شده است؟!

❓آیا مطالبات رهبری از حوزه مدون نشده است؟
آیا رهبری صراحتاً از آنچه در حوزه امروز می‌گذرد، بارها ابراز عدم رضایت نکرده‌اند؟
چقدر از راهکارهای رهبر انقلاب تا به حال در تصمیمات اجرایی حوزه محقق شده است؟!

🔻 روزگاری در حوزه‌های علمیه هرکسی درسی می‌گرفت باید آن را تدریس هم می‌کرد؛
روزگاری خبر از مدارک بی‌خاصیت و بی‌هویت معادل دانشگاهی برای حوزویان فرهیخته و عالِم و اندیشمند نبود؛
روزگاری درس‌خواندن بر محور اساتید بود نه فقط حضور و غیاب ترمی واحدی دانشگاهی که آخر هر ترم حجم زیادی از محدوده‌های درسی، خوانده‌نشده رها شود؛
و روزگاری...

♨️ در همه موارد فوق و همه آنچه نگفتیم و در این مقال نمی‌گنجد، رهبری همواره بر حفظ سنن اصیل حوزه و پرهیز از پسرفت علمی به سمت دانشگاهی‌شدن، بیانات مکرری داشته‌اند؛ اما ترک فعل مدیران بالادستی و عملیاتی‌نشدن این فرمایشات و مطالبات مکرر و راهکارهای متعدد، موجب وضع فعلی گردیده و به جای مطالبه‌گری از بزرگان حوزه و تصمیم گیرندگان اصلی در حوزه و سپس مدیران حوزوی، برخی را چه می‌شود که به بدبینی به انقلاب و رهبری در مدیریت و راهبری حوزه‌های علمیه روی آورده‌اند؟

✅ راهکار:
اگر مطالبات رهبری درباره تحول را دقیق و کامل به گوش بزرگان برسانیم، حتما بسیاری از آنها نیز همراه خواهند شد و خود در صف مطالبه از شورای عالی برای تحول‌خواهی خواهند ایستاد.

❗️ لطفا جای طلبکار و بدهکار را عوض نکنیم، تا همین‌جا هم اگر حوزه زانو خم نکرده، یا لااقل زمین نخورده، حاصل همان حمایت‌های مستقیم و غیرمستقیم رهبر انقلاب در ابعاد گوناگون مادی و معنوی است.

 رسالت حوزه؛ بخش آخر

👤 آیت‌الله شب زنده دار


🔹 پشتیبانی و مانع‌زدایی در امور معیشتی و معنوی:
و در امور معنوی هم، [طلاب باید] انسان‌های مهذب خداترس متعهدِ وظیفه‌شناسِ بار بیایند، این هم نیاز دارد به پشتیبانی و دفع مانع‌زدایی‌ها و هم چنین البته یکی از مانع‌زدایی‌ها هم عبارت از این است که بالاخره از نظر امور زندگی و معیشت و مسکن و گذران یک حد معمول از زندگی که هر کسی به آن نیاز دارد بالاخره این هم باید مورد توجه باشد برای بزرگانی که این جهت برای آن‌ها میسور است.

🔹 تفاوت ضیق معیشتی گذشته با تنگدستی امروز طلاب:
البته زندگی طلبگی خودش یک شیرینی‌هایی دارد، ولی حداقل‌ها یک حداقل‌هایی است که لازم است که ان‌شاءالله به آن رسیدگی بشود. زمان ما با زمان‌های گذشته خیلی تفاوت پیدا کرده است. آن موقع که ما بچه بودیم و در نوجوانی و جوانی بودیم، خیلی مشکلات معیشتی و مسکن و اینها فراوان بود. هرسال باید آقایان مثلاً بگردند اینجا آنجا خانه پیدا کنند، والده ما می‌گفتند پدر ما پاهایشان تاول می‌زد از بس که بگردند اینجا و آنجا تا منزلی پیدا کنند بعد هم گاهی با صاحبخانه‌های خیلی عجیب و غریبی [مواجه بودند].

من خودم یادم هست که مثلاً بچه سه ساله بودم نشسته بودم توی ایوان منزلی که اجاره می‌نشستیم، صاحب‌خانه هم خدا رحمت‌شان کند آنها [هم آنجا] بودند، من قاشق دستم بود این جوری می‌زدم روی آجر که همینجور نشسته بودم، او از آن طرف داد می‌زد عمارت می‌آید پایین. یک بچه سه ساله دارد با قاشق این جوری می‌زند.

لکن آن موقع چون «الْبَلَیَّةُ إذا عَمَّتْ طابَتْ» (بلا هنگامى که فراگیر شود قابل تحمل خواهد بود) معمول مردم چون بالاخره همین مشکلات را داشتند و زن و بچه‌ طلبه‌ها هم می‌دیدند [بقیه مردم] هم همین‌جور هستند، یعنی یک چیزی است که خیلی اختصاصی به طلبه ندارد، تحمل این آسان‌تر بود.
اما امروز اینگونه نیست،‌ توقعات هم یک مقداری خیلی بالا رفته و از این جهت است که حالا یک طلبه‌ای هم خودش بخواهد به خیلی حداقل‌ها اکتفا کند یا حداقل‌ها هم نباشد ممکن است بسازد، اما بالاخره خانواده‌ای که سرپرستی آنها را می‌کند مشکل دارند.

بنابراین اینجا هم ما مانع‌زدایی‌ها را لازم داریم. که امیدواریم که ان‌شاءالله کسانی که از عهده این امور برمی‌آیند توجه خاص و ویژه‌ای هم نسبت به این امور داشته باشند.  

📗 درس خارج؛ ۷ فروردین ۱۴۰۰

📝 رسالت حوزه؛ بخش دوم

👤 آیت‌الله شب زنده دار


🔹 مانع‌زدایی یعنی حذف موانع تحصیل:
و مانع‌زدایی‌ها هم... موانع گاهی سر راه تحصیل فراوان است، گاهی در حوزه‌های علمیه. یکی همین نهال‌کشی‌هایی است که بالاخره در حوزه دارد می‌شود و می‌بینیم طلبه جوان مستعد با استعداد قابل برای ترقی، این نهاد، آن نهاد، آنجا و آنجا می‌آیند سراغ‌شان و اینها را بالاخره برای مناصبی که در نظر دارند می‌برند. آنها هم آدم‌های بااستعداد و فرهیخته می‌خواهند. خب نتیجه این چه می‌شود؟ نتیجه‌اش این می‌شود که کم‌کم «حوزه» از این استعدادها خالی می‌شود.

🔻 گاهی باید صد نفر، دویست نفر آدم با استعداد کار کند تا پنجاه نفر از آن در بیاید چون موانع سر کار فراوان است، چه هست، چه هست، این‌ها هم هست دیگر و این یک واقعیتی است که الان ما در حوزه‌ها می‌بینیم و حقیقتاً خطر بزرگی است.
باید این امر محاسبه بشود ولو اینکه در بعضی از موارد هم تزاحم است، حتی اگر شما ببینید که بالاخره افراد دارای صلاحیت کمتری بروند یا حتی در مواردی هم مسؤولیت‌هایی هم بدون متصدی باقی بماند، در تزاحم با اینکه آن [نهاد]ها اینگونه باشد یا خدای نکرده حوزه علمیه، آن قوای علمی و آن اصالت حوزه ضربه ببیند [حفظ حوزه مقدم است].

🔻 یادم می‌آید یک زمانی [برای جذب یک نهاد] خیلی دنبال افراد (طلاب مستعد) بودند، من عرض کردم کار شما مثل این می‌ماند که در زمان جنگ بروید در دانشکده پزشکی بگویید شما چرا اینجا نشستید، ما الان پرستار کم داریم، همه دانشجوها یا غالب دانشجوهای رشته پزشکی را ببریم برای پرستاری!! آن موقع نگاه می‌کنی خیلی خوب است، همه‌جا پرستار است و دیگر آن بیماری‌ها [و جراحت‌ها درمان می‌شود]. اما ده سال دیگر که نگاه می‌کنی [هیچ] پزشکی نمانده است. اینها باید درس بخوانند تا ده سال دیگر متخصص بشوند. آینده آینده... و در این تزاحم آن مقدم است.

✅ بنابراین این پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها ولو نظر مبارک رهبر دام ظله العالی نسبت به امور اقتصادی بود، اما در امور غیراقتصادی هم حقیقت این است که مثل پیشرفت‌های علمی چه در حوزه و چه در مراکز علمی آخر، آنجا هم نیاز به همین دارد، تولید؛ چه تولید امور مادی، چه تولید علم...

📌 ادامه دارد...

📗 درس خارج؛ ۷ فروردین ۱۴۰۰