🌀 آخوندی چه فایده‌ای دارد؟
📝 پاسخ مرحوم علی صفایی حائری به ناامیدان سیاه‌نما
🔻 هنگامی که من وارد حوزه شده بودم، افرادی که دلسوزی می‌کردند و استعداد مرا می‌شناختند، می‌گفتند: «پسرم! آخر آخوندی چه فایده‌ای دارد؟ اصلا آخوندی دوره‌اش گذشته»!
و گاهی می‌گفتند: «بین آخوندها چقدر بد هستند و چه کارها که نکرده‌اند!» و شروع می‌کردند دادِ سخن دادن در این زمینه‌ها.
🔹 و هنگامی که خطابه طولانی آنها تمام می‌شد، می‌گفتم:
«این حرف‌ها را قبول دارم و بهتر از شما هم می‌دانم و چون اینها را دانسته‌ام مجبور شدم که در این راه بیایم. اگر به اندازه احتیاج، آخوند و روحانی داشتیم، که به من احتیاج نبود. اما حالا شما هم باید بیایید تا این زمینه پر شود و به اندازه احتیاج و نیاز اجتماع، فقیه در دین تهیه شود و آنگاه به کارهای دیگر بپردازیم، چون اجتماعی که مغز و قلبش گرفتار است، فکر و روحش علیل است، نمی‌توان برایش لباس قشنگ و وسایل قشنگ و مدرن و تکنیک پیشرفته درست کرد؛ چون این تکنیک پیشرفته با این فکر مسموم و قلب آلوده، جز به نابودی و هلاکت ما خدمت نمی‌کنند، جز تیغ دادن در کف زنگی مست نیست!»
🔻 و در اینجا بود که همان خطابه‌سرایان زبردست، با بیچارگی می‌گفتند: «آخر ما کار داریم و بار داریم و فلان داریم و بهمان داریم».
🔹 و من می‌گفتم: «وقتی که انسان کارهای زیادی پیش رو دارد، باید به ترتیب الأهم فالأهم شروع کند و با ملاک اهمیت جلو بیاید. مگر این تربیت‌ها و آدم‌سازی‌ها و درمان دردها، بیکاری است؟! این بزرگترین نیاز و بزرگترین احتیاج و در نتیجه بالاترین کار است.»
«آخر آدم‌هایی که از درون پوک و فاسد شده‌اند، طبیب و مهندس می‌خواهند چه کار؟! یا مربی می‌خواهند و یا جلّاد. و تازه این‌قدر داوطلب در آن طرف هست که هر سال پشت دیوار کنکور روی هم کپک می‌زنند و گند می‌گیرند. پس برای این طرف هم باید کاری کرد و با این توجه شروع به کار کرد، که همه فاسد و بد هستند و همانطور که می‌گویید فلان و بهمان هستند.
🔻 و در اینجا بود که می‌گفتند: «آخر این کارها هم نتیجه ندارد. این همه آخوند، مگر چه کرده‌اند؟!»
🔹 و در اینجا بود که مشتشان باز می‌شد، می‌گفتم: «تا به حال می‌گفتید همه بد هستند و فلان و بیسار هستند. خب، از بدها چه توقع دارید و چه کاری می‌خواهید؟!»
و می‌گفتم: «بر فرض اینها کاری نکرده باشند، این وسیله‌ی تبرئه‌ی شما نمی‌شود و دلیل نشدنِ کار نمی شود. شما دست‌ها را بالا بزنید و مریض‌ها را درمان کنید و از غرق شده‌ها دستگیری نمایید و لااقل دارو و درمان را در دسترس بگذارید تا هر کس بخواهد نجات بیابد و هرکس نخواست و از روی نخوت و عناد درمان پذیرفت، با حجت تمام جان بکند و بمیرد.»
📗 روحانیت و حوزه، صص۱۷۵-۱۷۷
