مناهج

📝 تأملی بر ادعای اخیر سروش محلاتی 

🖋 علی اشراقی

🔸 جناب آقای سروش محلاتی در نوشته‌ای با عنوان "مجازات محاربی که مرتکب قتل نشده" با اشاره به نظر تعدادی از فقهاء عظام خواسته‌اند اینگونه القاء نمایند که اعدام محاربی که قتل نکرده، غیرشرعی است.

🔻 درباره‌ی ادعای ایشان ملاحظاتی وجود دارد:

1-  برای استاد حوزه شایسته نیست که به جهت مخالفت با یک ماده‌ی قانون مجازات اسلامی به وجود قول فقهی مخالف، اشاره نماید چراکه در بسیاری از مسائل فقهی، فقهاء عظام، نظرات متفاوت دارند و قانون بر اساس ضوابطی در نهایت، مطابق با یک نظر فقهی تصویب می‌گردد. بسیاری از مؤمنین آشنا با تقلید و رساله نیز می‌دانند که مسائل اختلافی کم نیستند.

2-  ایشان گفته‌اند امام خمینی نیز تبعید چنین محاربی را اولی می‌داند. اگر ایشان نمی‌دانند که اولی در اینجا به معنای احتیاط مستحب است -و فتوای مرحوم امام همان قول به تخییر است- جنابشان را به دقت و تأمل بیشتر توجه می‌دهیم؛ 

اما اگر متوجه این نکته بوده و قصد داشته‌اند که نظر نهایی امام را به گونه‌ی دیگری به مخاطبین عام و غیر طلبه، القاء نمایند اقدامشان را به دور از صداقت و امانت می‌بینیم.

3-  بعید است که آقای سروش ندانند که در این مسأله قائلین به تخییر حاکم و امکان اعدام چنین محاربی کم نیستند. 

شیخ صدوق در کتاب‌های هدایه و مقنع، شیخ مفید، سلار، ابن ادریس، محقق حلی در کتابهای مختصر النافع و شرایع، علامه حلی در کتاب‌های مختلف الشیعة، تحریر و تبصره، فخر المحققین، شهید اول در کتاب‌های لمعه و دروس، شهید ثانی در روضه و مسالک و حاشیة الارشاد و حاشیه مختصر النافع، ابن فهد حلی، فاضل مقداد و فیض کاشانی از قائلین به تخییر حاکم هستند. حتی صاحب ریاض که خودش مخالف تخییر است می‌گوید: اکثر متأخرین قائل به تخییرند.

4-  اردوکشی و یارگیری در بین موافقان و مخالفان یک نظر فقهی، آن هم در رسانه‌ها و تریبون‌های عمومی شایسته استاد حوزه نیست.

اینگونه روش‌ها به ابتذال فقه و در نهایت تخریب دینداری مردم می‌انجامد.