مناهج

📝 به مناسبت سپری‌شدن نیمی از هشتمین دوره شورای عالی

🖋 علی مهدوی

🔸 با فرارسیدن تیرماه، عملا دو سال (نیمی) از عمر هشتمین دوره شورای عالی طی شد.

با گذشت این مدت -که زمان کمی نیست- تنها خبر مسرت‌بخش و دستاورد شورای عالی در زمینه آموزشی و تغییر کتب سطوح عالی، همین خبری است که اخیرا منتشر شد؛ خبر حذف بخش‌هایی از رسائل، تفکیک فقه و اصول رشته‌های فقه و اصول از دیگر رشته‌ها، بدیل قرار دادن برای برخی کتب و در یک کلام، اعتنا و اهمیت شورای عالی به بهینه‌شدن زمان آموزشی و عمر طلاب و تصمیم برای جلوگیری از تضییع عمر طلاب.

🔹 البته اگر کلان‌تر نگاه کنیم گزاف نیست اگر بگوییم این تصمیم، دستاوردی برای همه ادوار شورای عالی است؛ چرا که در هیچ دوره‌ای، شورای عالی نتوانسته (یا نخواسته) تحولی در زمینه‌ی کتب آموزشی سطوح عالی رقم بزند و فرمایش امام خامنه‌ای در زمینه‌ی عمر طلاب (گرانبهاترین امانت نزد مسؤولین حوزه) را آنگونه که بایسته و شایسته است را محقق کند.

🔹 ناگفته نماند آنچه قرار است اجرا شود گرچه تحول کتب آموزشی نیست و صرفا سر و سامان دادن به مفاد آموزشی و قرار دادن صرفا یک بدیل آموزشی برای برخی کتب است، اما اگر نگاهی به روحیه‌ی عدم تحول گذشته داشته باشیم، همین قدمِ کوچک را هم می‌توان یک دستاورد قابل توجه به حساب آورد.

♨️ امیدواریم هرچه زودتر این تصمیم شورای عالی به مرحله‌ی تحقق برسد و اجرای آن به دو سال باقیمانده از عمر شورای هشتم یا شورای بعد واگذار نشود.

آیت الله شب زنده دار

👤 آیت‌الله شب‌زنده‌دار 

🔸 وقت آن رسیده کتبی که برای آموزش بهتر است انتخاب شود و فرصتهای طلاب بیجا هزینه نشود.

❇️ برنامه آموزشی فقه و اصول سطوح عالی برای رشته‌های فقه و اصول و دیگر رشته‌های تخصصی به این شرح است:

1⃣ مراکز فقهی و رشته فقه و اصول سطوح عالی که بصورت آزاد خوانده می‌شود:

اصول پایه ۷: قسمت «قطع» و قسمت «تعادل و تراجیح» کتاب رسائل حذف می‌شود.

لذا مبحث «ظن» و مبحث «اصول عملیه» از کتاب رسائل در پایه هفتم خوانده می‌شود.

اصول پایه ۸: الفائق به عنوان اصول پایه ۸ خوانده می‌شود. الفائق مکمل اصول است و مشتمل بر آن دسته از مباحث اصولی است که در کتب اصولی متداول مطرح نشده‌اند.

اصول پایه ۹ و ۱۰: کفایه / حلقه ثالثه شهید صدر

برای اولین بار رسما حلقه ثالثه بدیل کفایه قرار داده شده است و از آن امتحان گرفته خواهد شد.

حلقه ثالثه با اصولِ امروز هماهنگ‌تر است و برای معمول طلاب هم کفایت می‌کند و طلاب را زودتر وارد فضای علم اصول و تطبیق مطالب آن می‌کند.

برای احترام به همه سلایق، کفایه نیز همچنان کتاب اصول پایه ۹ و ۱۰ می‌باشد.

فقه پایه‌های ۷ تا نیم‌سال اول پایه ۱۰:

چون بناست مجموع مقدمات و سطوح عالی از ۱۰ سال فراتر نرود و از طرفی حجم مکاسب مناسب با ۴ سال نیست و خیلی فراتر از ۴ سال است، بخش‌های غیر مهم از برنامه آموزشی مکاسب حذف شده و برای مطالعه قرار داده شده است.

 فقه نیم‌سال دوم پایه ۱۰: کتاب الشخص الاعتباری (که از موضوعات مبتلابه جامعه بشری است)

احتمالا بدیلی هم برای این کتاب قرار داده خواهد شد.

2⃣ دیگر رشته‌های تخصصی

اصول رشته‌های غیر فقه و اصول:

رسائل بطور کامل حذف شده است.

اصول برای آنها جلد اول کفایه و حلقه ثالثه شهید صدر است.

فقه رشته‌های غیر فقه و اصول:

علاوه بر مکاسب، اختیار به آنها داده می‌شود که مباحث فقهی جدید مناسب با رشته تحصیلی خود انتخاب کنند.

البته برای هماهنگی، لجنه‌ای تعیین می‌شود که مباحث یا کتب فقهی برای رشته‌های تخصصی مختلف باید مورد تایید این لجنه قرار بگیرد.

✅ حضرت آیت الله شب‌زنده‌دار در ادامه فرمودند:

راه را برای بروز و ظهور ابتکارات مختلف باید باز بگذاریم و نباید [برنامه آموزشی] همه بصورت دستوری و بخشنامه‌ای با برنامه آموزشی واحد باشد.

[به عنوان نمونه برای تنوع برنامه آموزشی] شیوه نگارش حلقات شهید صدر را هم اگر ببینید شهید صدر این کتاب را برای یک حوزه کوچک (حوزه اردبیل) می‌نویسد.

📝 علیه ستم جنایتکاران سعودی و عوامل استکبار در منطقه

بسم الله القاصم الجبارین

انا لله و انا الیه راجعون

♨️ تجمع اعتراضی در محکومیت جنایت وحشیانه رژیم سعودی در اعدام دسته جمعی ده‌ها تن از شیعیان مظلوم و بی‌دفاع در یک روز و همچنین محکوم کردن جنایات ددمنشانه عوامل استکبار در پاکستان و افغانستان.

📅 دوشنبه ۲۳ اسفند ۱۴۰۰ 

⏱ ساعت ۱۰:۳۰ صبح

🕌 شهر مقدس قم - صحن مدرسه مبارکه فیضیه

📝 رکن حوزه فقط فقه و اصول است

👤 آیت الله جوادی آملی

🔸 ضرورت حضور قرآن در جامعه از راه حوزه باید باشد. حوزه هم علوم فراوانی دارد منتها آنها #جنبی هستند؛ 

ولی رکن اساسی [حوزه] فقه و اصول است. علوم اصلی و عنصر اصلی و رگ حیات حوزه همان فقه و اصول است. 

🔻 اجتهاد در اصول بدون قرآن

اصول از اول تا آخر هیچ ارتباطی با قرآن ندارد. ممکن است کسی در تمام مدت عمر اصلاً قرآن را ندیده باشد و در اصول مجتهد باشد. شما این جلد اول کفایه را ده بار تدریس بفرمایید، یک آیه ندارد که مثلاً مطلبی باشد که فنی به آیه تمسک بکند!  

اما جلد دوم کفایه دو تا آیه است، همه، بدون استثنا -همه محققین- میگویند که این را ما «تشحیذاً للأذهان» میآوریم وگرنه دلیل حجیت خبر واحد، نه آیه «نبأ» است نه آیه «نفر» این همه هشت میلیارد [جمعیت زمین] که به خبر واحد عمل میکنند که آیه «نبأ» ندارند آیه «نفر» ندارند، این بنای عقلاء است و موثّقی خبری آورد به آن عمل میکنند، ما هم همین هستیم، انبیاء هم همینطور بودند، اولیاء هم همینطور بودند، ائمه هم همین روش را داشتند، من که یادم نیست یک محقق اصولی به آیه «نبأ» یا «نفر» تمسک بکند هر کس نقل کرد برای اشکال و «تشحیذاً للأذهان» است.

پس جلد اول و جلد دوم کفایه را دهها بار شما تدریس بکنید یک آیه در آن نیست که علم اصول به آیه تکیه کند، هیچ! این یک عنصر اصلی حوزه است. 

⚠️ در فقه آیات هست اما...

فقه چرا، آیات هست، اما اگر هم آیات در یک مسئله‌ای باشد یا مطلق است یا عام، مخصصاتش مقیداتش به وسیله روایات بیان شده است، مثلاً شما اول تا آخر فقه را که تدریس کردید و می‌کنید، ببینید کجا فقط به یک آیه تمسک کرده باشد! اگر هم باشد گاهی برای تأیید است، چون اگر باشد به نحو اطلاق است یا به نحو عموم است که همان اطلاق و عموم به اضافه مقیدات و مخصصات در روایات ما فراوان است.

♨️ حوزه هیچ کاری با قرآن ندارد!

بنابراین حوزه یعنی حوزه! هیچ یعنی هیچ! کاری با قرآن ندارد و اگر قرآن را ما در بالای سر نگذاریم و به حوزه نیاوریم و در زیر چتر قرآن نباشیم، آن هدف والایی که قرآن دارد حاصل نمیشود. 

این [قرآن] نیامد بگوید که ما فقط آمدیم زندگی را به شما یاد بدهیم که بعد بیایید بهشت! اینها سرجایش محفوظ است اینها را گفته است، گفته ما آمدیم شما را زنده بکنیم، این زندگی چیست؟ ﴿یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اسْتَجِیبُوا لِلّهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاکُمْ لِمَا یُحْیِیکُمْ﴾ این چه حیاتی است؟ به مردم زنده خطاب میکند، به متمدّنان آن روز هم خطاب میکند.

پس معلوم میشود که زندگی دیگری است، حیات دیگری است، یک نحو زندگی است یک نحو جامعه زنده است، یک نحو اقتصاد زنده است، یک نحو ملت زنده است، یک نحو امت زنده است که قرآن دوست دارد.  

✅ بنابراین الا و لابد حوزه باید در خدمت قرآن باشد: یا تفسیر ترتیبی، یا تفسیر موضوعی، یا «علوم القرآن» یا امثال ذلک که بالاخره مشخص بشود این برای ما آمده است.

📗 مباحث علوم القرآن جلسه اول

📅 ۱۱ اسفند ۱۴۰۰

📌 مناهج:

آیا وقت آن نرسیده که در کنار فقه و اصول، رکن دیگری به علوم اصلی حوزه‌های علمیه افزوده گردد؟

امیدواریم شورای عالی برای این مهم تدبیری بیندیشند.

📝 بایسته‌های کتب درسی و آموزشی

🖋 شهید سید محمدباقر صدر

🔻 کتاب‌های درسی باید در ارائه اندیشه‌ها، نخست آرای ساده‌تر را بیان کنند و سپس به تدریج به آرای پیچیده‌تر بپردازند...

〰〰〰〰〰〰

📌 اشکالات جدی کتاب رسائل به عنوان کتاب آموزشی:

https://eitaa.com/manahejj/4698

📌 جزوه شهید صدر درباره ضرورت تغییر کتب آموزشی علم اصول:

https://eitaa.com/manahejj/4718

📌 مطالعه بیشتر پرونده تحول کتب درسی:

https://eitaa.com/manahejj/4687

📌 موشن گرافیک ۵۷۶۰ ساعت:

https://eitaa.com/manahejj/4691

〰〰〰〰〰〰

⚠️ هشدار: کوتاهی مسؤولین در امر تحول حوزه، موجب رفع مسؤولیت طلبه از درس‌خواندن نخواهد بود؛ چراکه هویت طلبه در گروی تحصیل است.

📝 بایسته‌های کتب درسی و آموزشی

🖋 شهید سید محمدباقر صدر

🔻 تفاوت استدلال در کتاب‌های اصولی که برای علما نگاشته شده‌اند با کتبی که برای علم‌آموزان اصول نوشته می‌شود...

〰〰〰〰〰〰

📌 اشکالات جدی کتاب رسائل به عنوان کتاب آموزشی:

https://eitaa.com/manahejj/4698

📌 جزوه شهید صدر درباره ضرورت تغییر کتب آموزشی علم اصول:

https://eitaa.com/manahejj/4718

📌 مطالعه بیشتر پرونده تحول کتب درسی:

https://eitaa.com/manahejj/4687

📌 موشن گرافیک ۵۷۶۰ ساعت:

https://eitaa.com/manahejj/4691

〰〰〰〰〰〰

⚠️ هشدار: کوتاهی مسؤولین در امر تحول حوزه، موجب رفع مسؤولیت طلبه از درس‌خواندن نخواهد بود؛ چراکه هویت طلبه در گروی تحصیل است.

📝 پاسخ به بیانات استاد عالم زاده نوری

🖋 حجت الاسلام محمد کاویانی

به نام خدا
خدمت معاون محترم تهذیب حوزه‌های علمیه؛
عرض ادب و احترام دارم.

🔸 جانا سخن از زبان ما می گوئید؛
«نگاه تأسیسی و بنیادی به روانشناسی اسلامی داشتن» از فریادهای کم تأثیری بوده است که در طول سالیان متمادی از قلم و حنجره این بنده حقیر (محمد کاویانی) بلند بوده است؛

🔹 در مقالات،
در همکاری با مجلات،
در تصمیمات گروهی،
در انجمن روانشناسی اسلامی،
در راهبری بعضی از گروه های آموزشی دکتری قرآن و روانشناسی،
و در هر موقعیتی که امکان ابراز آن وجود داشته است،
این فریاد را داشته ایم؛
البته به لطف خداوند، آثاری بر آن مترتب بوده است؛ اما با آنچه باید باشیم، تفاوت و فاصله فراوان داریم.

♨️ پژوهش‌های اسلامی و قرآنی در حیطه روانشناسی در حوزه علمیه قم #مظلوم واقع شده است. باید اقداماتمان و تلاش‌هایمان، چه به صورت فردی و چه به صورت سازمانی، هدفمندیِ بیشتری داشته باشد؛
از دوستان بسیار عزیز خودم که در حیطه های مشاوره و درمان فعال هستند، باز هم خواهش می کنم که مقدار قابل توجهی از فرصت و نیروی خود را به پژوهش های هدفمند اسلامی، اختصاص دهند که خیر دنیا و آخرت در آن است.
در این صورت است که در آخرِ کار، از علّییین خواهیم بود و در این صورت خواهد بود که «خِتَامُهُ مِسْکٌ وَفِی ذَلِکَ فَلْیَتَنَافَسِ الْمُتَنَافِسُونَ (مطففین، ۲۷)».
در اسلام رقابت مورد تشویق قرار نگرفته است، مگر در امور خیر؛ «وَلِکُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّیهَا فَاسْتَبِقُواْ الْخَیْرَات...» (بقره، ۱۴۹).
با احترام و ادب به محضر همه دوستان

👤 مدیر حوزه‌های علمیه خواهران

🔸 مسئله امروز حوزه، چالش‌های مهم فراروی انقلاب است.

🔹 با #مدیریت_روزمره نمی‌توانیم نقش تأثیرگذاری در جامعه ادا کنیم. اگر از تحولات فاصله بگیریم نمی‌توانیم برای آینده نیروی انسانی اثرگذاری پرورش دهیم.

♨️ اگر حوزه خود را برای تحول آماده نکند، قدرت راهبری رویدادهای اجتماعی را به دست نمی‌آورد.

🔹 هرچه حوزه مؤثرتر باشد، تلاش جریان نفوذ برای ورود به آن بیشتر می‌شود. جریان نفوذ همواره در کنار جریانات مؤثر قرار دارد و خصوصاً از طریق تزریق افکار به دنبال اثرگذاری بر آنها است.

🌐 خبرگزاری حوزه

بخش‌هایی از متن بیانات

تأسیس حوزه‌ی امام منتظر(عج) توسط شهید سید عباس موسوی در سطح خودش نقطه‌ی عطفی در تاریخ بعلبک، لبنان و منطقه بود. شهید سید عباس موسوی این حوزه را به تنهایی در فوریه‌ی ۱۹۷۸ تأسیس کرد. بازداشت‌های گسترده و تبعیدهایی که آن سال در عراق صورت گرفت، با هدف صدمه زدن به حوزه، تشکیلات دینی و طلاب جوان آینده‌دار بود اما سید عباس با تأسیس این حوزه تهدید را به فرصت تبدیل کرد.

یکی از ابعاد شخصیت شهید سید عباس موسوی، بنیان‌گذاری‌اش بود. وی علاوه بر این مدرسه، بنیان‌گذار حوزه‌ی علمیه‌ی حضرت زهرا(س) بود. تا آن‌جا که بنده می‌دانم، تا صدها سال قبل، حوزه‌ی علمیه‌ای برای بانوان در منطقه‌ی بعلبک وجود نداشته است. سید عباس همچنین بنیان‌گذار تبلیغ منظم در این منطقه بود. پیش از ایشان برخی روحانیان به صورت شخصی به تبلیغ می‌رفتند اما هیچ سازمان‌دهی و موضوع و هدف مشخصی وجود نداشت. آن زمان همه‌ی ما در اقلیم بقاع جنبش امل زیر نظر سید حسین موسوی فعال بودیم. همین فعالیت‌های تبلیغی و دینی گسترده بود که در تجاوزهای بعدی اسرائیل، زمینه‌ی شکل‌گیری مقاومت را در این منطقه فراهم کرد. سید عباس موسوی همچنین یکی از بنیان‌گذاران تجمع علمای بقاع بود. وی از جمله بنیان‌گذاران حزب الله نیز به شمار می‌آید. هیچ شخص معینی از داخل یا خارج حزب الله نمی‌تواند بگوید من بنیان‌گذار حزب هستم. این حزب سال ۱۹۸۲ طبق سازوکارهای معینی با حضور نمایندگانی از گروه‌های مختلف به صورت گروهی تأسیس شد. شهید سید عباس موسوی همچنین بنیان‌گذار نمازجمعه در منطقه‌ی بقاع بود. نمازجمعه در مناطق دیگر توسط علما برگزار می‌شد اما در این منطقه سابقه نداشت.

وقتی ما از نجف برگشتیم شهید سید عباس موسوی تا جایی که به خاطر دارم ۲۷ یا ۲۸ ساله بود. پیشنهادهای زیادی به وی شد. او می‌توانست امام جماعت مسجدی در حومه‌های بیروت باشد. خانواده‌ی وی ساکن شیاح و بیروت بودند. همچنین می‌توانست امام شهرک نبی‌شیث در بعلبک باشد. اما وی اصرار داشت در بعلبک یک حوزه‌ی علمیه تأسیس کند و معتقد بود تحول از این‌جا آغاز می‌شود و در عمل نیز همین شد.