مناهج

فلسفه تفکیک شورای عالی و مرکز مدیریت
پرهیز از خلط سیاست‌گذاری و اجرا
علی مهدوی

 از ابتدای انقلاب اسلامی، حوزه‌های علمی بواسطه «شورای مدیریت»، هدایت، راهبری و مدیریت می‌شدند؛ تا اینکه در دهه هفتاد و با تشکیل شورای عالی حوزه‌های علمیه، عملا شورای مدیریت به دو بخش شورای عالی و مدیریت حوزه‌های علمیه تفکیک شد.
فلسفه این تفکیک نیز از ابتدا روشن بود. شورای عالی باید با فراغ بال و آسودگی خاطر به سیاست‌گذاری‌های کلان و ترسیم افق بیست‌ساله و سی‌ساله برای حوزه علمیه می‌پرداخت؛ افقی که به خوبی بتواند جایگاه حوزه‌های علمیه را در مناسبات بین حوزه علمیه و اجتماع، حوزه علمیه و جهان و حتی حوزه علمیه و حکومت ترسیم و تبیین کند. مدیریت حوزه‌های علمیه هم با استفاده از معاونین مختلف مرکز مدیریت باید این سیاست‌ها را در عمل به منصه ظهور می‌نشاند.

اما با وجود این تفکیک، بسیاری از مصوبات و تصمیمات شورای عالی، گویای این است که این شورا تاکنون، آنگونه که باید و شاید توفیق تمرکز بر سیاست‌گذاری کلان را نداشته و در موارد بسیاری عملا به تصمیم‌گیری‌های اجرایی نیز پرداخته است. طبعا هرچه ورود این شورا به عرصه اجرایی بیشتر باشد خلط بین وظایف شورای عالی و مرکز مدیریت هم بیشتر خواهد بود و عملا تفکیک شورا از مرکز مدیریت، ثمره‌ی عظیم خودش را محقق نخواهد کرد.

سیاست‌گذاری‌های کلان به قدری برای حوزه‌های علمیه ضروری است که نعمت تنفس سالم برای جامعه دارای اهمیت است. چراکه حوزه علمیه را از روزمرگی، رکود، کم‌تحرکی و یأس، ایمن می‌سازد و مسیری مشخص، پردامنه و با هدفی بزرگ را پیش روی حوزه و حوزویان قرار می‌دهد.

 امید است جامعه محترم مدرسین در انتخاب اعضای دور جدید شورای عالی، گزینه‌هایی را مد نظر قرار دهند که توان و تخصصی بالا در زمینه سیاست‌گذاری‌های کلان داشته باشند و از ورود به تصمیمات خرد و اجرایی بیشترین پرهیز را داشته باشند.

〰️〰️〰️〰️〰️

 ضرورت نگاه به سی سال آینده
 امام خامنه‌ای

 ما امروز داریم فکر روزی را می‏کنیم که کشور ما نفت نداشته باشد؛ انرژی، انرژی بدون نفت. کشوری که نفت ندارد، شاید در منابع دنیا هم نفت باقی نماند. دنیا دارد فکر انرژی آن روز را می‏کند. ما هم با این دردسرهایی که ملاحظه می‌کنید، ایستاده‏ایم برای اینکه آن آینده را، امروز تأمین کنیم. اگر نکنیم، آن روزی که نفت تمام می‏شود، ما نیستیم، اما اثر سوء این عمل ما آن روز خواهد بود. ما مسئول خواهیم بود. باید این فکر را در #حوزه نهادینه کنید.

 هم مدیران حوزه، هم #شورای_عالی حوزه، هم بزرگان حوزه، هم حضرات مراجع باید این را بدانند و به این توجه کنند که ما امروز باید به فکر حوزه‏ی قم یا اصفهان یا مشهد یا بقیه‏ی شهرها در بیست سال آینده باشیم؛ در سی سال آینده باشیم. سی سال آینده یعنی چه؟ یعنی دنیایی که احتمالًا هیچ شباهتی با امروز ندارد؛ از لحاظ امکان اثرگذاری، امکان تسخیر دلها، امکان تسخیر سرزمینها. بیست سال قبل این فناوری اطلاعات که این آقای عزیز به این خوبی آمدند اینجا شرح دادند، وجود نداشت؛ چیزکی بود، امروز ببینید چه خبر است!

آن روز ما وقتی‏که فکر امروز را بکنیم، امروز در خلأ باقی نمی‏مانیم. امروز در هر خانه‏ای، در هر مدرسه‏ای، در هر گوشه‏ای، به قول یکی از آقایان شاید در هر روستایی اگر برویم، از فناوری اطلاعات یک چیزی آنجا مشاهده می‏کنیم. حوزه‏‌ی علمیه می‏خواهد عقب بماند؟ سی سال آینده را به همین قیاس کنید؛ البته با یک شتاب بیشتری. یعنی شتاب علم در این بیست سالی که گذشت، یقیناً بمراتب کمتر خواهد بود از شتاب علم و پیشرفت علم و فناوری در بیست سالی که پیش روی ماست؛ در سی سالی که پیش روی ماست.

 ۸ آذر ۱۳۸۶
〰️〰️〰️〰️〰️

 حجت‌الاسلام فرخ‌فال

 از زمان تشکیل شورای مدیریت حوزه علمیه قم از سوی امام خمینی(ره) و تشکیل شورای عالی حوزه های علمیه از سوی رهبر معظم انقلاب تا به امروز، نظر امام خمینی(ره)، رهبر معظم انقلاب و مراجع تقلید بر این بوده که این شورا به عنوان بالاترین دستگاه سیاست‌گذاری روحانیت در کشور عمل کند.

 بنابر نظر رهبر معظم انقلاب باید آنچه که مربوط به تصمیم‌گیری، امور کلان و سیاست‌گذاری حوزه‌های علمیه کشور است، در شورای عالی حوزه‌های علمیه، سیاست‌گذاری شود البته به غیر از حوزه علمیه خراسان که دارای شورای سیاست‌گذاری جداگانه‌ای است.

 به عبارت دیگر هدایت و سیاست‌گذاری تمام مدارس و حوزه‌های علمیه به غیر از خراسان از سوی شورای عالی حوزه‌های علمیه انجام خواهد شد و آنچه که مربوط به اداره حوزه‌های علمیه است از سوی مدیریت حوزه‌های علمیه پیگیری و مواردی که لازم باشد در شورای عالی تصویب و از سوی مدیریت اجرا شود.

 خبرگزاری رسا

〰️〰️〰️〰️〰️

 تاریخچه و نحوه انتخاب اعضا
 حجت‌الاسلام فرخ‌فال

تاریخچه:
 شورای عالی حوزه‌های علمیه، دستگاهی سیاست‌گذار است که پس از پیروزی انقلاب با انتصاب سه نفر از سوی امام خمینی(ره)، سه نفر از سوی حضرت آیت الله گلپایگانی و سه نفر از سوی جامعه مدرسین با عنوان شورای مدیریت حوزه علمیه قم کار خود را آغاز کرد.

 پس از ارتحال امام خمینی(ره) و انتخاب حضرت آیت الله خامنه‌ای به عنوان ولی فقیه، ایشان در سخنانی بیان کردند شورای مدیریت به «شورای سیاست‌گذاری» تبدیل و مدیریت از سیاست‌گذاری جدا شود.

پس از سخنان رهبر معظم انقلاب، شورای مدیریت حوزه علمیه قم به شورای عالی حوزه علمیه قم تبدیل و مرحوم آیت الله مؤمن نیز به عنوان نخستین مدیر مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه انتخاب شد.

نحوه انتخاب اعضای شورای عالی:

 اعضای شورای عالی حوزه های علمیه از سوی جامعه مدرسین به رهبر معظم انقلاب و مراجع عظام تقلید پیشنهاد داده می‌شوند و پس از تأیید افراد از سوی مراجع تقلید و رهبر معظم انقلاب به عنوان اعضای شورای عالی حوزه‌های علمیه معرفی می‌شوند.

خبرگزاری رسا

〰️〰️〰️〰️〰️

سالروز صدور فتوای تحریم تنباکو توسط میرزای بزرگ شیرازی

 ما در طول تاریخ تشیع، به خاطر #عدم_آگاهی_علما از حقایق جریانات دنیا، خیلی ضربه خوردیم؛ به خصوص در دویست سال اخیر که دنیا شکل جدیدی پیدا کرد و #استعمار پدید آمد و سیاست‌ها عوض شد و دولت‌های اروپایی وارد میدان #سیاست_جهانی شدند و به #کشورهای_اسلامی تعرض کردند.

هرگاه ما عالِم دین و تقیّ و باهوش و زرنگ و دقیقی مثل #میرزای_شیرازی و #شیخ_انصاری داشتیم، از شر دشمن محفوظ می‌ماندیم و برنده بودیم؛ ولی آن‌جا که قدری غفلت و ناآگاهی در کار بوده است، ضرر می‌کردیم، که آن ضرر، به یک نفر و یک حوزه و یک مجموعه و یک شهر و یک سال و چند سال محدود نمی‌شد؛ بلکه در برخی موارد اثرش تا پنجاه سال تمام، جامعه‌ی اسلامی را تحت فشار قرار می‌داد.

دیگر نباید تسلیم ناآگاهی‌ها شویم. باید آگاهی و #بصیرت را در خودمان تقویت کنیم.

20 تیر ۱۳۶۸

 تشکر از اعضای ادوار مختلف شورای عالی

 در روزهای پایانی دور هفتم شورای عالی هستیم. به حکم ادب و وظیفه باید از تلاش‌های اعضای محترم این شورا؛ بالاخص بزرگوارانی که طی دوره‌های مختلف عضو این شورا بوده و زحمت کشیدند قدردانی شود.

 گرچه طلاب و اساتید انتقاداتی -از طریق رسانه حوزوی مناهج یا دیگر طرق- مطرح داشته‌اند؛ اما باعث نمی‌شود که تلاش‌های اعضای این شورا نادیده گرفته شود. مخصوصا اعضایی که در چند دوره متوالی سکاندار هدایت حوزه‌های علمیه بوده‌اند؛ امید است این بزرگواران همچنان در دیگر سنگرهای انقلاب اسلامی و حوزه علمیه بتوانند خدمت کنند و از ثمرات علمی و اجرایی ایشان بهره‌مند باشیم.

〰️〰️〰️〰️〰