مناهج

نظرسنجی سنن حوزوی

مناهج
نگرش ها و دغدغه های حوزه و روحانیت

طبقه بندی موضوعی

۱۸ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «مدرک حوزوی» ثبت شده است


📝 خروجی واقعی عدم تمرکز تحصیلی

🖋 علی مهدوی


🔺 تشویق طلاب و اساتید به سمت دانشگاه‌ها
🔹 یکی از معضلات فعلی حوزه علمیه، فرار نخبگان حوزوی به سمت دانشگاه‌هاست. چراکه از طرفی دانشگاه‌ها رشته‌های متکثر و مختلف علوم انسانی را پوشش می‌دهند و مثل حوزه علمیه محدود به فقه و اصول و چند رشته خاص نیستند؛ و از سوی دیگر مدارک دانشگاهی بسیار پرطمطراق و دارای اعتبار هستند؛ حتی در جذب سازمان‌ها و نهادهای مختلف، حجت‌الاسلام دانشگاه‌رفته را مقدم می‌دارند!! آنچه از نظرات مخاطبین و فرهیختگان رسانه حوزوی هم روشن شد، مؤید همین معناست.

🔹 لذا ناخواسته در سیستم فعلی حوزوی به طلاب و روحانیت این‌گونه القا می‌کنیم که در حوزه خبری از شهادات و تصدیق‌های اصیل حوزوی نیست! اینجا اکثریت قریب به اتفاق طلاب، تنها مدرکی که می‌گیرند در رشته فقه و اصول است؛ لذا غیر مستقیم و البته غلیظ به طلاب می‌گوییم بروید دانشگاه!!
همین را البته به اساتید حوزه هم می‌گوییم که: اینجا خبری از عناوینی همچون استادیار و استاد تمام و هیأت علمی و ... نیست؛ حتی عنایتی که در سابق به اساتید بود و می‌توانستند اجازه روایت یا اجازه اجتهاد بدهند هم از ایشان، سلب شده است!


🔻 نتیجه: نه دکتر نه حجت‌الاسلام
🔹 اما همه این‌ها یک روی سکه است؛ روی دیگر سکه حکایت از فاجعه‌ی هولناک‌تری دارد! طلبه‌ای که هنوز به صورت عمیق با فقه و اصول آشنا نشده و حتی الفبای اجتهاد و بررسی ادله و منابع را هم نیاموخته است به سمت دانشگاه و تحصیلات دانشگاهی تشویق می‌کنیم؛ برای چه؟ یادگیری علوم انسانی ترجمه‌شده غرب؟! خروجی این داستان چه خواهد بود؟ حجت‌الاسلام‌هایی که با تحمیلِ آموخته‌های غربی و چه بسا فاسد بر روایات و منابع دینی، تلاش می‌کنند به داشته‌های خود، رنگ دینی بدهند! واقعا هم غرض و عمدی برای تحریف دین ندارند؛ خیال می‌کنند دین را می‌فهمند و حال آنکه نمی‌فهمند!

🔹 حتی اگر فرض را بر این بگذاریم که علوم انسانی دانشگاهی، ترجمان فساد فکری غرب نیست و محتوایی غنی و درست دارد؛ آیا تحصیل همزمان و موازی در دانشگاه و حوزه، عملی است؟! آیا خروجی این ماجرا، هم دکتر، هم حجت‌الاسلام است؟ هم بر شاخه علوم انسانی آموخته‌ی خود، تسلط و تخصص لازم را دارد و هم درک عمیقی از فقه و اصول دارد؟! یا اینکه نه، محصول چنین فضایی، عملا نه دکتر است و نه حجت‌الاسلام؟!
آیا علاج و مانعی برای این دامن زدن به بی‌سوادی خودساخته وجود ندارد؟!!

📌 یادمان باشد وقتی پای بررسی یک سیستم آموزشی در میان است؛ ظرفیت عموم افراد را ملاک قرار داده‌ایم نه استثنائات و برخی نوابغ نادر را.
همچنین آیت‌الله اعرافی بارها گفته‌اند چندصد رشته تحصیلی برای حوزه علمیه در نظر گرفته‌اند؛ اولا باید دید تحقق آن و گستره آزادی طلاب برای انتخاب رشته، چه زمان و به چه کیفیتی خواهد بود. و ثانیا آیا تحصیلات در آن رشته‌ها هم بر همین منوال بی‌مدرکی و بی‌هویتی است و نهایتا مدرک معادل دانشگاهی، خواهیم داد؟



  • صادقی



🔹 در حال حاضر مدرک‌های حوزوی با وجود معادل‌سازی با مدارک دانشگاهی، نه از اعتبار مدارک دانشگاهی برخوردار هستند و نه نشانی از میزان علمیت و نوع تحصیلات حوزوی یک طلبه دارند. مقایسه دقیق آموزشی میان واحدهای درسی حوزه علمیه و دانشگاه نیز مؤید بی‌معنا بودن این معادل‌سازی است.

🔹 افزون بر سال‌های طولانی تحصیل، هر طلبه در طول سیر آموزشی خود برای رسیدن به قوه اجتهاد با منظومه‌ای از علوم مختلف به طور عمیق آشنا می شود؛ صرف و نحو، معانی، بیان، بدیع، حدیث، فقه و اصول، کلام، منطق، فلسفه، تفسیر، قرائت، درایه، رجال، اخلاق از جمله علوم حوزوی هستند که هر کدام از آنها در دانشگاه رشته مستقلی دارند.

🔹 با وجود این گستردگی و عمق علوم حوزوی، چنگ زدن برخی از دانش پژوهان حوزوی به عناوین مانند دکتری برای دست و پا کردن هویت علمی در جامعه، بیش از پیش ضرورت تعریف مدارک مستقل حوزوی را به شورای عالی و مدیریت حوزه های علمیه یادآوری می کند؛ ممنوعیت اطلاق کلمه دکتری به دانش پژوهان حوزوی در سطح چهار و پیگرد قانونی آن نیز از دیگر آفات فقدان نظام مدارک مستقل حوزوی است؛ این ابلاغیه که از سوی وزارت علوم به آن تصریح شده، مشکلات حقوقی و اداری زیادی را برای طلاب این سطح ایجاد کرده است.



  • صادقی


📝 انعکاس در خبرگزاری رسمی حوزه‌

🖋 علی مهدوی

🔹 اواخر دهه شصت و اوایل دهه هفتاد که تازه بذر مسأله تحصیلات علوم انسانی و مطالعات غیر فقهی و اصولی شکل گرفته بود، به این فکر نشده بود که طی دهه‌های آتی با سیل خروجی این دانشگاه‌ها و مواجهه‌ی آنها با جامعه روبرو هستیم و هویت علمی این افراد، نه تنها برای خودشان بلکه برای حوزه و روحانیت نیز تعیین‌کننده است.

📌 متن یادداشت در خبرگزاری حوزه:
 (http://hawzahnews.com/x9RBY)hawzahnews.com/x9RBY


  • صادقی

📝 مدارک منسوخ‌شده حوزوی

🔹 آیت‌الله رضا استادی، سال ۵۹ از محقق شوشتری صاحب قاموس الرجال درخواست اجازه روایت می‌کنند.

🔹 محقق شوشتری نیز در پاسخ، تصدیق فوق را تحریر و ارائه می‌کنند.

📗 کتاب یک قصه از حیات

📌 مناهج:
🔺 متاسفانه رفته‌رفته اجازه‌ها و تصدیق‌های مختلف حوزوی منسوخ شد و به موزه‌ها پیوست. تا جایی که امروز خبری از اجازه اجتهاد یا اجازه روایت نیست.

🔻 ای کاش بزرگانی همچون آیت‌الله استادی که در کارنامه موفقیت‌ها و مسؤولیت‌های خود، هم مدیریت حوزه‌های علمیه و هم عضویت در شورای عالی را دارند، در موضوع حفظ اصالت مدارج و مدارک حوزوی نیز اهتمام داشتند تا هویت مستقل حوزوی و تصدیقات اصیل آن حفظ شود یا ارتقا یابد؛ نه اینکه مدارج حوزوی ذیل مدارج دانشگاهی تعریف شود و هویت یابد!


  • صادقی

📝 استفاده از ظرفیت فرهیختگان حوزوی

🖋 علی مهدوی

🔹 برای مسأله‌پژوهی موضوعات، معضل‌ها و چالش‌های پیش روی حوزه علمیه، راه‌ها و راه‌کارهای متعددی قابل ارائه است که در این مجال صرفا به یکی از این موارد اشاره خواهیم کرد. یکی از امور مهم برای رسیدن به بهترین راه حل‌ها، استفاده از خرد جمعی است. ما اگر برای حل مسائل از خرد جمعی استفاده کنیم؛ با استفاده از تکنیک بارش فکری، گزینه‌های متعدد، گسترده و قابل توجهی در برابر مسؤولین و تصمیم‌گیران حوزوی قرار خواهد گرفت.

🔹 پیشنهاد می‌شود مدیریت حوزه‌های علمیه -علی الخصوص در دوره فعلی که استفاده از مشاورین و روابط گسترده را به عنوان یک سیاست، مد نظر گرفته است- با ارائه فراخوان و طرح مسأله تعیین مدرک اصیل حوزوی و رهایی از بحران هویت علمی، از بدنه حوزه علمیه اعم از اساتید، فرهیختگان و طلاب نظرخواهی کند. طبعا این مهم برکات فراوانی خواهد داشت.

🔹 در مورد بحران هویت علمی و تعیین مدرک اصیل حوزوی، پیشنهادهایی مد نظر نگارنده هست؛ اما فراتر از پیشنهادهای شخصی و فردی، استفاده از ظرفیت عظیم حوزه علمیه است که براحتی می‌توان آن را استحصال کرد.
از مدیریت حوزه‌های علمیه تقاضامندیم از این ظرفیت نیز استفاده شود.

  • صادقی

📝 پدیده حجت‌الاسلام دکترها!

🖋 علی مهدوی

🔹 در مورد تاریخچه و چگونگی پدیدآمدن و فراگیری عنوان «حجت‌الاسلام دکتر» که موجب پیامدها و تبعات گوناگون حوزوی و اجتماعی شده است، می‌توان به سه محور اساسی اشاره کرد:

1️ نسل اول جویندگان علوم انسانی

در اواخر دهه شصت و با فروکش‌کردن آتش جنگ تحمیلی، توجه جدی حاکمیت اسلامی به تحکیم پایه‌های علمی و عملی مناصب حکومتی روحانیت، رفته رفته بیشتر شد. لذا از آنجا که نیاز به نیروهای مدیر و مدبر و متخصص در رشته‌های گوناگون داشتیم، عزم دانش‌آموختگان حوزوی برای تکمیل تحصیلات و فراگیری رشته‌های مختلف علوم انسانی جزم شد.


در این شرایط، طبعا بسیاری از نخبگان که استعداد و علاقه مطالعات تخصصی و اجتهادی علاوه بر فقه و اصول داشتند، به سمت دانشگاه‌ها یا مراکز پیرامونی حوزه علمیه سرازیر شدند. رجالی که حجت‌الاسلام دکترهای امروزین جمهوری اسلامی و حوزه علمیه هستند، محصول همان دغدغه‌ها و تلاش‌های تحصیلی و پژوهشی آن ایام‌اند.

  • صادقی

📝 مطالبات امام خامنه‌ای از شورای عالی

🔹 بعضى از آقایان خیال مى‏‌کنند که اگر ما بخواهیم درس طلبه‏‌اى را ارزشیابى کنیم، باید بگوییم این سطح از تحصیل در حوزه با فلان دوره‏‌ى دانشگاهى- مثلًا لیسانس یا فوق لیسانس یا دکترا- معادل است. لزومى ندارد این کار را بکنیم. دروس حوزه یک چیز است و دروس دانشگاهى چیز دیگر.

📌 مناهج:
⏱ بیش از ۲۵ سال است که مطالبه فوق از شورای عالی حوزه‌های علمیه خواسته شده است؛ اما همچنان مدارک حوزوی، هویت و اعتبار استقلالی ندارند و ذیل مدارک دانشگاهی تعریف می‌شوند.

🔻 به یقین این امر، لطمات جدی به هویت حوزه و روحانیت وارد خواهد ساخت که امید است شورای محترم عالی هرچه زودتر در این امر، تدابیر لازم را بیندیشند.

✅ امیدی که به شورای هشتم بسته شده است، نباید ناامید شود و ان‌شاءالله نخواهد شد...


  • صادقی


#یادداشت_مهمان

📝 قابل توجه دلسوزان #حوزه

🖋 مهدی یزدانی

🔹 همانطور که می‌دانید آموزش و پرورش از بچه‌هایی که قصد ورود به کلاس اول ابتدایی را دارند تست می‌گیرد تا مشخص شود دانش آموز به  مدرسه عادی می رود یا مدرسه استثنایی.

🔹 یکی از بستگان که جزو مشاورین برای این تست است داستانی نقل کرد که بسیار جای تامل دارد:

🔹 گفت یک روز یک دختر و مادری که از نوع حجابشان معلوم بود از خانواده روحانی هستند وارد اتاق شدند تا از دخترشان تست بگیریم.

🔹 قبل از این که تست را شروع کنیم از میزان تحصیل و شغل والدین سوال می‌کنیم. شغل و میزان تحصیل در برگه‌ای درج شده و ما فقط با جواب مخاطب آنها را تیک میزنیم.

🔹 از دختر سوال کردم شغل پدرت چیست گفت طلبه است من به گزینه‌هایی که در برگه تست بود نگاه کردم دیدم هیچ کدام چنین گزینه‌ای یا حتی نزدیک به آن را ندارند تا تیک بزنم دوباره پرسیدم شغل پدرت چیست گفت طلبه است گفتم چنین گزینه‌ای نداریم. مادر و دختر مانده بودند چه جوابی بدهند دیدم نمی‌شود خودم یکی از گزینه‌ها را تیک زدم که البته ربطی به طلبگی نداشت.

🔹 نوبت به نوع مدرک تحصیلی رسید گفتم  مدرک تحصیلی پدرت چیست دوباره گفت طلبه است این دفعه همکارانی که کنار من بودند هم خنده‌شان گرفت گفتم مگر طلبگی مدرک تحصیلی می‌شود مدرک تحصیلی: لیسانی فوق لیسانس دیپلم ...  دیدم باز می‌خواهد بگوید طلبه است مادرش گفت خوب بزنید لیسانس!!

🔺 نگارنده معتقد است این که بعد از این همه سال حوزه علمیه نتوانسته تعریف درستی از شغل و مدرک تحصیلی طلاب داشته باشد واقعا درد بزرگی است.

🔻 عدم توجه آموزش و پرورش جمهوری اسلامی به این قشر جای خود دارد اما چرا باید برای روحانیت از عناوین دانشگاهی استفاده کرد و نباید حوزه برای خود یک عنوان شغلی و تحصیلی جدا وجود داشته باشد.


  • صادقی