درس اخلاق رسمی فایده ندارد، انس با علما لازم است! بیانات مهم امام خامنهای:
فرض بفرمائید یکى از کارهائى که خیلى تأثیر دارد، بیان شرح حال بزرگان اهل تهذیب و اهل اخلاق است. درباره ى اینها کتاب بنویسند وهمینها را بین طلبه ها پخش کنند. یا همین مکتوباتى که از اینها باقى مانده، منتشر شود.
مثلاً مرحوم آقاى قاضى مکتوباتى دارد که اینها مستقلاً چاپ نشده؛ توى یک شرح حالى – شرح حال هم خیلى شرح حال خوبى نیست – اینها آمده؛ اشعار مرحوم آقاى قاضى هم آنجا هست. ایشان به مناسبت رسیدن ماه حرام، شعر قصیده اى دارند که میگویند ذیقعده وارد شد، ماه حرام وارد شد، أبشِروا فلان.
…ایشان توى شعرهاشان، نصایحى دارند؛ مکتوباتى دارند؛ به خود آقاى طباطبائى نامه دارند؛ به مرحوم حاج حسن آقا الهى – اخوى آقاى طباطبائى – نامه دارند؛ به دامادشان مرحوم آقاى شریفى؛ که پدر همین آقاى شریفى رفیق شماهاست که نمیدانم حالا قم است یا زابل است – نامه دارند.
خوب، اینها واقعاً در بیاید، استخراج شود و یک گروهى بنشینند کار کنند. مرحوم آسید محمد حسن، پسر ایشان – که این کتاب را تنظیم کرده و خوب هم تنظیم نکرده – او فوت شد؛ اما پسر دیگر ایشان – آسید محمدعلى – هست؛ بروند او را پیدا کنند و این نوشته ها را بگیرند. نوشته هاى مرحوم بهارى هم همین طور.
درسهاى مرحوم حاج آقا حسین فاطمى هم همین طور. در همین قم یقیناً کسانى هستند که از ایشان یادگارهائى دارند، چیزهائى دارند؛ از اینها استفاده شود. آقاى آسید ابراهیم خسروشاهى با مرحوم آقاى فاطمى مرتبط و مأنوس بود؛ احتمالاً ایشان یاداشتهائى از مرحوم فاطمى در اختیار دارد. راهش اینهاست؛ یعنى وصل کردن طلبه به این منابع اخلاقى و معرفتى و اهل حال و اهل ذکر و اهل خشوع؛ و الاّ درس حرفه اى اخلاق هیچ فایده اى ندارد.
نرم افزار حوزه و روحانیت بیانات امام خامنهای صفحه: ۱۷۰۹
آقاى آسید ابراهیم خسروشاهى با مرحوم آقاى فاطمى مرتبط و مأنوس بود؛ احتمالاً ایشان یاداشتهائى از مرحوم فاطمى در اختیار دارد. راهش اینهاست؛ یعنى وصل کردن طلبه به این منابع اخلاقى و معرفتى و اهل حال و اهل ذکر و اهل خشوع؛ و الاّ درس حرفه اى اخلاق هیچ فایده اى ندارد.
معنویت اساس کار است!
کار معنویت، کار دلدادگى به عالم معنا، در حوزه اساس کار است؛ این را باید همه توجه داشته باشیم. کمبود این معنا در حوزه به ما لطمه میزند. در حوزه بحمداللَّه کسانى هستند که میتوانند از زلال معنویاتى که از دل آنها سرازیر میشود – فقط لقلقهى زبان هم نیست – همهى ما را سیراب کنند؛ بخصوص طلاب جوان را که بیش از همه احتیاج دارند، بیش از همه هم از این بیانات آمادگى و تأثر دارند.
مواعظ اخلاقی امام و گریه طلاب
گاهى سر درس، استاد به یک مناسبتى دو کلمه چیزى بگوید، طلبه از این رو به آن رو میشود. امام (رضوان اللَّه علیه) به مناسبتهاى مختلف سر درس – گاهى روز شروع درس، گاهى روز آخر درس – با آن بیان عجیبى که ایشان در مسائل معنوى و روحى و آن احتظاظات معنوى داشت، گاهى یک جملاتى میگفت، طلبهها گریه میکردند. بعد از رحلت مرحوم آیهاللَّه بروجردى، در مسجد سلماسى براى امام منبر گذاشتند – قبل از آن امام منبر نمیرفت، روى زمین مىنشست درس میگفت؛ ظاهراً به احترام آقاى بروجردى – ایشان رفتند روى منبر نشستند. خوب، چیز جدیدى بود. به امام یک حالت تبسمى دست داد. بعد بلافاصله ایشان تغییر حالت داد و فرمود: روز اوّلى که مرحوم آقاى نائینى (رضوان اللَّه علیه) روى منبر نشست، گریه کرد؛ فرمود این همان منبرى است که شیخ انصارى روى آن نشسته، حالا کار به جائى رسیده است که ما باید روى آن بنشینیم. این حرف، طلبهها را، دلها را تکان داد. بعد هم ایشان مفصل صحبت کردند.
مواعظ شیخ هاشم قزوینی و تغییر حالت روحی طلاب
در مشهد مرحوم حاج شیخ هاشم قزوینى، مدرس معروف و نامدار حوزهى علمیهى خراسان که از حیث بیان و تسلط بر مطلب، نظیرش را ما در هیچ حوزهى دیگرى ندیدیم؛ نه در قم، نه در نجف، گاهى اوقات وسط درس سطح – درس مکاسب و کفایه – که حدود یک ساعت طول میکشید، ده دقیقه یا بیشتر نصیحت میکرد؛ طلبهها اشک میریختند. دل جوان آماده است؛ این را از دست ندهید. یک حدیث بخوانید، دو کلمه نصیحت کنید. اول، نصیحت به خود ماست. این حدیث را که من میخوانم، اول کسى که مخاطب است و انشاءاللَّه اول کسى که باید از آن
متأثر شود، خود گویندهى حدیث است؛ براى خودتان هم مفید است. حوزه به این احتیاج دارد.
شما ببینید یک نفس گرم مثل مرحوم حاج میرزا على آقا قاضى در نجف چقدر برکات درست کرد. شاگردهاى مرحوم آقاى قاضى هر جا که بودند، مایهى برکت شدند!
نرم افزار حوزه و روحانیت بیانات امام خامنهای صفحه: ۱۶۶۷
