در یادداشتی با عنوان «مهم‌تر از تغییر کتب درسی» به اهمیت نظام آموزشی و سطح‌بندی آن قبل از بحث درباره تغییر کتب پرداختم. همچنان معتقدم گره اصلی در ضعف نظام آموزشی حوزه، تغییر کتاب نیست. مهم‌تر از اینکه رسائل خوانده شود یا حلقات، مسائل دیگری هستند که نقش زیربنای نظام آموزشی را دارند و تا آنها حل نشوند، حتی با بهترین کتاب و برنامه، تحول مطلوب محقق نخواهد شد.
یکی از این مسائل مهم، توجیه نبودن طلاب نسبت به کم و کیف مواد درسی است. طلبه‌ای که با تمام سختی‌های طلبگی پا به حوزه می‌گذارد، چرا در میانه راه بی‌انگیزه و افسرده می‌شود، یا میل چندانی برای درس‌خواندن قوی ندارد؟
اساتید و فضلایی که با بدنه حوزه و طلاب در ارتباطند، بی‌انگیزگی طلاب را تصدیق می‌کنند. اکنون جای شرح و تعلیقه را، تلخیص و نمونه سؤال گرفته است. طلبه‌ای که نسبت به اصل دروس گره ذهنی دارد، حلقات، الفائق یا هر کتاب دیگری را هم با تلخیص و نمونه سؤال نمره می‌آورد؛ چون ثمرات حجم انبوهی از دروسی را که چند سال خوانده، هنوز ندیده است.
توجیه‌شدن طلبه، یعنی طلبه بفهمد برای چه و چقدر باید فلان درس را بخواند. یعنی ثمرات دروس را ببیند و لمس کند، نه اینکه فقط نقل قول بشنود. وگرنه طلبه رفته رفته خسته و کسل می‌شود و دیگر انرژی برای رسیدن به اجتهاد ندارد.
به این بی‌انگیزگی، هجمه برخی رسانه‌ها را هم اضافه کنید که طلاب را نسبت به دروس فعلی و اصل حوزه مأیوس می‌کنند.
نویسنده: محمد حق پرست
