اکثر موفقیتهای روحانیت و نفوذ آنان را در جوامع اسلامی در ارزش عملی و زهد آنان میدانم، و امروز هم این ارزش نه تنها نباید به فراموشی سپرده شود، که باید بیشتر از گذشته به آن پرداخت.
هیچ چیزی به زشتی دنیاگرایی روحانیت نیست.
صحیفه امام، ج ۲۱، ص ۹۹
در رابطه با آسیبهای دنیاگرایی، مرحوم کلینی ره ماجرای جالبی را نقل کرده است:
پیامبر (ص) از فقر و غربتِ فردی به نام سعد از اصحاب صفه بسیار اندوهگین بود. سعد از جمله افرادی بود که همۀ نمازهایش را در مسجد و پشت رسول الله اقامه می نمود. تا اینکه جبرئیل از جانب خداوند متعال دو درهم برای رسول خدا آورد تا به سعد بدهد و او تجارت کند.
از برکت این دو درهم، اوضاع اقتصادی سعد روز به روز بهتر شد و ثروت زیادی به دست آورد و مبتلای به دنیاگرایی شد و دیگر مانند قبل به نماز جماعت و نماز اول وقت اهمیت نمیداد و به موقع در مسجد حاضر نمی شد. پیامبر بار دیگر از وضع سعد اندوهگین شد ولی این بار به خاطر دور شدن سعد از احوال معنوی گذشته اندوهگین بود. پیامبر به سعد میفرمود: «یَا سَعْدُ شَغَلَتْکَ اَلدُّنْیَا عَنِ اَلصَّلاَهِ» (اشتغالت به دنیا تو را از نماز بازداشته است.)
ولی او بهانه میآورد که چه کار کنم؟ اموالم را ضایع کنم؟ جبرئیل ع بر پیامبر نازل شد و فرمود إِنَّ حُبَّ اَلدُّنْیَا وَ اَلْأَمْوَالِ فِتْنَهٌ وَ مَشْغَلَهٌ عَنِ اَلْآخِرَهِ؛ و سپس فرمود بگو سعد دو درهم تو را پس بدهد. پس دادن این دو درهم همان و پشت کردن دنیا به او همان… .
الکافی، ج ۵، ص ۳۱۲
پ.ن:
بر اساس این حدیث معلوم میشود یکی از ملاکهای ابتلای به دنیاگرایی، کسالت در امور معنوی و فاصله گرفتن از احوال خوش بندگی است؛ هر کسی با این ملاک میتواند خویشتن را محک بزند.