آیا غیر از این است که مهم‌ترین سازمان در حل مسأله معیشت طلاب، اوقاف است؟
آیا جز این است که اگر اوقاف درست عمل کند، نیازی نیست برای چند ریال بودجه فرهنگی (که آن هم در جیب خودمان نمی‌رود) به هزار مسئول و غیر مسئول التماس کنیم؟!
خداوند متعال در قرآن کریم، پول و منابع مالی را مایه‌‌ی قیام مردم دانسته، و کسی که منابع مالی‌اش قطع شده است را زمین‌خورده می‌داند!
«وَلَا تُؤْتُوا السُّفَهَاءَ أَمْوَالَکُمُ الَّتِی جَعَلَ اللَّهُ لَکُمْ قِیَامًا» (نساء آیه۵)
فقیر یعنی کسی که ستون فقراتش خرد شده است و توان قیام ندارد!
آیت الله جوادی آملی در تفسیر تسنیم ج۱۷ می‌فرمایند:
«مال و ثروت مایه قوام و استواری و ایستادگی اقتصادی فرد و جامعه و مانند ستون فقرات اجتماع است و با نابودی اقتصادِ جامعه، همه افراد آن به خطر می‌افتند و زمین‌گیر می‌شوند.»
حال اگر سازمانی منابع مالی‌اش قطع شده باشد عملا امکان حیات ندارد و زمین‌گیر شدنش قطعی است.
از همین‌رو متدینین و علما همواره به تامین مالی حوزه‌ها حساس بوده‌اند و حتی علما، فتوا به وجوب کفایی تأمین مالی حوزه‌ها داده‌اند.
برای تأمین مالی حوزه‌های علمیه، راه‌های مختلفی وجود دارد: بودجه دولت، کارهای اقتصادی، وجوهات، تبرعات و احیای موقوفاف.
در این میان، دو قسم اول به تصریح امام خامنه‌ای و تایید سایر بزرگان ممنوع است؛ دلایل آن‌هم در جای خود قابل بیان است. وجوهات نیز به دلیل نوسانات و نبود اجبار و نظارت در پرداخت آن، عملا تامین‌کننده حوزه‌ها نیست و فقط بخشی از هزینه‌های جاری را تأمین می‌کند.
از این رو نقش وقف در تأمین مالی حوزه‌های علمیه از سایر منابع، مهم‌تر و پررنگ‌تر است و بلکه شاید به جرأت بتوان گفت: قیام مالی حوزه‌های علمیه به موقوفات است!
سؤال اینجاست که شورای عالی و مرکز مدیریت، چقدر مطالبه‌ی فعال از سازمان اوقاف و امور خیریه داشته‌اند؟
سازمان اوقاف، نسبت به احیای موقوفات بی حد و حصر حوزه‌های علمیه و گرفتن حق حوزه‌ها چقدر خود را مسؤول دانسته است؟
آیا غیر از این است که مهم‌ترین سازمان در حل مسأله معیشت طلاب، اوقاف است؟
آیا جز این است که اگر اوقاف درست عمل کند، نیازی نیست برای چند ریال بودجه فرهنگی (که آن هم در جیب خودمان نمی‌رود) به هزار مسئول و غیر مسئول التماس کنیم؟!
اگر منصفانه نگاه کنیم اوقاف علی‌رغم همه تلاشها نمره خوبی نمی‌گیرد.
رابطه اوقاف با حوزه‌های علمیه نهایتا در مسابقات اوقاف، چاپ قرآن، استخدام برخی کارکنان اوقاف از میان طلاب و اعزام چند مبلّغ خلاصه می‌شود. این در حالی است که اگر از حوزه‌های علمیه توقع نظام‌سازی می‌رود، باید منابع متناسب با آن در اختیار حوزه قرار گیرد و اصولا حوزه علمیه حیّ و قائم باشد؛ اما متاسفانه اگرچه این منابع در کشور به صورت وقف وجود دارد اما در عمل، سهم حوزه‌ها کمی بیش از ثمن بخس است!!
پرونده لزوم بهبود معیشت طلاب
نویسنده: رضا حسینی
