استاد شهیدی:
دیروز از ما از حلقات سؤال شد و گفتیم کتاب خوب و مفیدی است و اگر کسی حلقات را بخواند و بخشی از کفایه را هم بخواند تا با متن کفایه آشنا شود، خوب است. اما اینکه گفته شود چرا تمام کفایه خوانده نشده و حلقات خوانده شده، به نظر ما اشکال واردی نیست. پس کلام ما فقط نسبت به حلقات بود و انگیزه سؤال‌کنندگان نیز این بود که شاید حق آقای صدر و حلقات در این میان رعایت نشده تا ما نیز جبران کنیم که انصافا باید هم همینطور باشد.
بنای بر پخش صحبت دیروز نبود و لکن دیدیم که برای ما می‌فرستند که به طور گسترده پخش شده و من گفتم: یک جمله را اصلاح کنید و نشر بدهید؛ حال که نشر شده، من تکذیب نمی‌کنم و در رابطه با حلقات، این عقیده ماست.ولی یک جمله ناقص نقل شدو آن جمله هم نسبت به لمعه بود که اگر همین منهاج الصالحین را همراه با استدلالهای مختصری، ولو از کتب مرحوم آقای خوئی اضافه کنند، خوب است؛ چون اگرچه شهید اول و ثانی از مفاخر شیعه هستند ولکن فقه مربوط به آن زمان با آن اصطلاحات و استدلالاتی است که اصول پیشرفت نکرده بود؛ حال که اصول و فقه نیز پیشرفت کرده، خوب است که استدلالهای جدید مطرح شود.
من با اصل این کار به عنوان جایگزین اختیاری مخالف نیستم، اما نه اینکه اجبار شود؛ چون اساس حوزه بر آزادی طلبه است. و نیز طرح باید پخته باشد و هر کتابی در میان نیاید.
اما اینکه بعضی مراجع و اساتید بزرگوار اشکالاتی دارند، ما اصلا نسبت به آن اظهار نظری نکردیم؛ شاید تغییر کتب درسی ایراداتی داشته باشد که من اصلا اطلاعی ندارم. آن زمان که به ما اطلاع دادند در حج بودم و به بعضی از اعضای مدیریت گفتم که جریان چیست؟ آنها گفتند که ما مخالفیم، اگرچه بعضی موافقند. بعد هم که برگشتیم، تعطیلات بود و ارتباطی نداشتیم. دهه محرم نیز که به نجف رفتیم، شنیدم در نجف نسبت به این مطلب ابراز نگرانی کردند، آقای زنجانی هم در قم ابراز نگرانی کردند. برای رفع نگرانی مراجع معظم، بنده به کسانی که دست اندرکار بودند، عرض کردم که مناسب است رفع ابهام شود و توضیح داده شود که صرفا جایگزین اختیاری بعض کتابهاست؛ جناب آقای اعرافی که از دوستان قدیمی ما هستند و جناب اقای شب‌زنده‌دار که با ایشان هم سابقه رفاقت دیرینه داریم، فرمودند که اصلا اجباری نیست.
من هم بنا بر دخالت در این امور ندارم؛ چون تخصص من نیست و علاقه‌ای هم به اظهار نظر ندارم.
من نسبت به این طرح تغییر متون درسی اصلا مطالعه‌ای نکردم و نمیتوانم نسبت به چیزی که از آن اطلاعی ندارم، نفیا و اثباتا اظهار نظر کنم. ما فقط نسبت به حلقات عقیده‌مان را گفتیم که البته بزرگانی با این عقیده هم مخالف هستند. پس این برداشت نشود که ما در قبال اساتید بزرگواری که با حسن نیت خود صحبت کردند، مطلبی را گفتیم کما اینکه حسن نیت دوستانی که می‌شناسم ودفاع از طرح کردند، برای من محرز است.
عمده دغدغه اساتیدی که معترضند یکی نگرانی آینده و ادامه پیداکردن این تغییرهاست. این اساتید بزرگوار هم همین دغدغه را دارند که بعد چه میشود. با تجربه‌هایی که دارند، می‌ترسند که امروز بگویند حلقات و فردا روزی کتاب دیگری که مستوای علمی آن معلوم نیست، جایگزین آن شود. این دغدغه محترم است و ما آن را درک میکنیم. ولی بحث در روش برخورد با این دغدغه است.
و دغدغه دیگر آن است که کتابهایی که الان عدل قرار داده میشود، کتابهای پخته باشد و یا آنچه خوانده نشود فوائد علمی‌اش فوت شود.
البته به نظر من در اصول، حلقات هست و عدل اختیاری‌شدن آن نسبت به کفایه مشکلی ندارد. من در این حد دفاع میکنم، اگرچه به بزرگان مخالف نیز احترام میگذارم؛ ما عرض میکنیم در همین حد بپذیرند که طلبه‌هایی که حلقات میخوانند، درس آنها قبول شود و اساتیدی نیز که آن را درس میدهند، زحمت میکشند و مطالب دقیقی را بیان میکنند.
اما نباید این مسائل را سیاسی کرد و بالاخره بزرگان و اساتیدی دغدغه دارند و از روی تدین مطالبی را بیان میکنند؛ شاید نمیتوانند عبارات را واضح بگویند و لکن دغدغه‌ها را به ما گفته‌اند. ولی عرض ما این بود که انکار مطلق باعث عدم قبول حرف میشود، بالاخره بعضی موارد را باید قبول کرد. باید با روشهای صحیح با گفتگو ومانند آن، بزرگان منتقد را قانع کرد، مثل همان چیزی که نسبت به اصول فقه مرحوم مظفر در برابر قوانین شد.
برخی اساتید معتقدند متن پیچیده و معقد علمیت طلبه را بیشتر میکند! بنده این مطلب را قبول ندارم؛ آقای صدر هم اول حلقه اولی از این جواب داده؛ اما بعضی اساتید معتقدند که باید متن سخت باشد تا طلبه سعی در فهم آن کند و بعد بتواند کتب دیگر را بفهمد. من این را قبول ندارم و میگویم که مثل این است که من به درس یک استاد بدبیان بروم تا ملا شوم! نه، درس آقای خوئی هم انسان را ملا میکند.
