آیت الله العظمی جوادی آملی امروز (دوشنبه ۶ اسفند ۱۴۰۳) در همایش رونمایی از اثرگرانسنگ تفسیر تسنیم در مدرسه عالی دارالشفاء قم با ذکر این مطلب که تفسیر تسنیم، اثر و محصول حوزه علمیه است، گفتند: بیش از هفتادسال پیش که در حوزه قم حضور یافتیم در درس خارج آیت الله العظمی بروجردی، امام راحل و محقق داماد حضور یافتیم. ۱۳ سال در خدمت آیت الله داماد بودم و ایشان برای من پدری کرد.
معظم له بیان کردند: بنده مطالب را عصر چهارشنبه به ایشان ارائه می کردم و ایشان سطر به سطر مطالب را کم و زیاد می کردند و عصر یکشنبه جواب را از استاد می گرفتم. ایشان مباحث را بسیار دقیق و صحیح تشخیص می دادند بیان می کردند.
حضرت آیت الله جوادی آملی اظهار کرد: در پایان درس اسفار به فکر شروع درس تفسیر افتادم و این مسأله با اشتیاق فضلا و طلاب همراه بود و این تفسیر چهار دهه طول کشید. هر جلد این کتاب ۵۰۰ صفحه است و پس از آنکه حس کردیم مجلدات کتاب خیلی طولانی است هر جلد به ۸۰۰ صفحه رسید.
ایشان اظهار کردند: این تفسیر محصول حوزه قدرتمند ما است. علم پروری و جهل زدایی امر بسیار مناسبی است، اما عالم کردن یک جاهل کار آسانی نیست. یکی از فصول این کتاب، روایات و دستوراتی است که بخش عظیمی از کار حوزه و دانشگاه، عالم کردن جاهل است ولی نکته مهم عاقل کم است. جاهل را عالم کردن کار مهمی نیست. ولی غیر عاقل را عاقل کردن مهم است. فصل اول جهل زدایی است و فصل دوم جهالت زدایی است. جهالت می تواند علم را از پای درآورد.
حضرت آیت الله جوادی آملی ادامه دادند: آنچه علم را از بین می برد جهالت است. خودخواهی و غرور است که علم را از بین می برد. جهالت زدایی مرتبط به عقل عملی است. قرآن بیان می کند که برخی هستند که علم دارند ولی خلاف می کنند. گروهی که جهالت را می زدایند باید تلاش کند که بیراهه نرود و کسی را به بیراهه هدایت نکنند.
معظم له بیان کردند: جهل را با علم حوزه و دانشگاه از بین بردن سخت نیست، ولی جهالت را تبدیل به عقل کردن ممکن است. اصرار روایات ما این است که اگر کسی بمیرد و امام خود را نشناسد به مرگ جاهلی مرده است. نظام باید نظام عاقلیت باشد.
حضرت آیت الله جوادی آملی اظهارکرد: صاحب جواهر در نقل برخی از سخنان بزرگان بیان می کرد زمان امام صادق(ع) نیز زمان غیبت بود زیرا امام حاضر ولی امامت غایب بود چون همه به امر امام عمل نمی کردند. حوزه باید بکوشد که جاهلیت را که فصل سوم است از بین ببرد. علم می تواند جاهل را عالم کند ولی اگر امامت نشد، جاهلیت سلطه می یابد.
امام راحل بحث امام زمان(عج) را در همه ابواب این نظام و کشور توسعه دادند و جایگاه رهبری را از جایگاه العلما ورثه الانبیاء در جایگاه نیابت مطرح کردند. باید امام فعلی ما را جانشین امام عصر(عج) بدانیم.
ایشان افزودند: پس از جریان صفین امام علی(ع) در خطبه خود به بحث الجاهلیه اشاره می کند. ممکن است کسی عالم و عاقل شود ولی نظامش نظام جاهلیت است. این مردمان امام حی و حاضر را نشناختند و در مقابل ایشان صف آرایی کردند. ایشان در خطبه الجاهلیه بارها به این بحث اشاره کرده اند. یکی از گناهان مهم که در گذشته بیشتر بیان می شد مساله «تعرب بعد از الهجره» است. این مسأله به مسأله مهاجرت از مکه به مدینه بر می گردد که خداوند این مهاجرت را بیشتر یک مهاجرت الهی قلمداد می کند. خداوند به این معنی اشاره می کند که پرندگان نیز مهاجرت می کنند. خداوند به مهاجرین امر می کند که در این مسیر رزق خود را از خدا بخواهید.
معظم له یادآور شدند: هجرت با عقلانیت و فضیلت و ادب و کمال که همراه شد هجرت واقع پیش می آید. اگر جنگ جمل و صفین پیش می آید به دلیل همان تعرب بعد الهجره است یعنی آنها دوباره از نظام ساختاری الهی به نظام جاهلی برگشتند. مثل بعضی ها که دم از پهلوی می زنند از همین سنخ هستند.
معظم له بیان کردند: همه روایاتی که مسأله امامت را مطرح می کند چندان کاری به جهل زدایی و جهالت زدایی ندارد. اصرار اینکه اگر کسی بدون امام بمیرد به مرگ جاهلی مرده است به این است که نقش امام جاهلیت زدایی است.
حضرت آیت الله جوادی آملی اظهار کردند: امام شناسی یک بحث است و مسأله اصلی مهجور بودن امامت است. اگر امامت درست شد عقل و علم هم زنده است. علم و عقل زمانی معتبر است که نظام نظام معبتر باشد. کار بزرگ امام راحل آن بود که تنها شاهنشناهی را به جمهوری مبدل نکرد بلکه نظام امامت و امت را ایجاد کرد.
ایشان با اشاره به روایت «العلما ورثهالانبیاء» گفتند: امام راحل بحث امام زمان(عج) را در همه ابواب این نظام و کشور توسعه دادند و جایگاه رهبری را از جایگاه العلما ورثه الانبیاء در جایگاه نیابت مطرح کردند. باید امام فعلی ما را جانشین امام عصر(عج) بدانیم
معظم له خاطرنشان کردند: اداره حوزه و دانشگاه با آیه نَفْر تأمین می شود. ولی العلما ورثهالانبیاء یک جمله خبری است یعنی باید همه بکوشید که فرزندان پیغمبر شوید. معجزه راه عقلی و فکری ندارد بلکه نیازمند قداست روح است. همچون داستان حضرت داوود(ع) که زره بافی و موم شدن آهن در دست ایشان مصداق تبعیت از یک علم و یک کار غیر علمی بود. کسی نمی تواند با درس خواندن معجزه بیاورد بلکه این مسأله به طهارت روح وابسته است.
ایشان افزودند: اگر بخواهیم وارث امام بشویم باید معجزه او را بفهمیم و دریابیم. وارث شدن نیازمند مسیر علم نیست. یک تاجر زاده‌ای که سرمایه‌دار شده است از راه فکر ثروتمند نشده است. باید ورثه پیامبر باشیم. باید با پیوند واقعی به انبیاء برسیم که جز با طهارت و ملکوتی فکر کردن حاصل نمی شود.
معظم له بیان کردند: علوم قریبه و غریبه علم است که دارای موضوع و محمول و نسبت است، ولی دارای حرمت است. ولی معجزه جزو غریبه و قریبه نیست بلکه جزو روابط ذاتی است. به همین دلیل است که علما ورثه انبیاء هستند. وارث امام بودن مهم است. اینکه حسین بن علی(ع) وارث همه انبیاء شده است به این دلیل است.
حضرت آیت الله جوادی آملی اظهار کردند: وظیفه ماست که نظام امام و امت را حفظ کنیم زیرا انقلاب نیز از برکات حضرت ولی عصر(عج) است. مرجع شدن عادی است چون بسیاری از افراد به مرجعیت رسیدند ولی وارث امام شدن مهم است. البته این امر نیز شدنی است.
ایشان افزودند: نظام امامت و امت پس از رژیم پهلوی پدیدار شد. باید امام فعلی ما را جانشین امام عصر(عج) بدانیم. باید اساس دین را دریابیم. باید امامی فکر کنیم. باید روی نهج البلاغه و اهل بیت(ع) و قرآن فکر کنیم تا دین اهل بیتی داشته باشیم. این بزرگان که رحلت کردند و شاگردانی تربیت کردند اساس این شاگردان هم باید با علم الدراسه باشد هم به علم الوراثه بشود. مجتهد و مرجع به جای امام نمی نشیند بلکه وارث به جای امام می نشیند.
ایشان افزودند: در ارث مالک به جای مالک می نشیند. امامت همیشه پابرجا است. ارث به معنی انتقال مال نیست بلکه انتقال مالک است. در مسأله بیع ثمن به جای مثمن است ولی در ارث مالک به جای مالک است.
معظم له بیان کردند: شهید سیدحسن نصرالله سالهایی که در قم در درس تفسیر شرکت می کرد آیاتی که همیشه در سخنرانی های خود بیان می کرد را فراگرفته بود. سالهایی که قم بود در تفسیر شرکت می کرد. در سفری که به لبنان رفتم نیز از آن دوران تحصیل در قم به نیکی یاد می کرد. آری، قرآن می تواند چنین افرادی بپروراند. قرآن کتاب عادی نیست چون جن و انس نمی توانند آن را بیاورند.
حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی تصریح کردند: اینکه شهید سیدحسن نصرالله دنیا را تکان داد به برکت قرآن بود. وقتی ایشان قرآنی زندگی کرد و با عترت و اهل بیت(ع) بود به این مقام رسید. این راه برای همه باز است.
ایشان اظهار کردند: در ادعیه روزهای اول ماه رمضان و همچنین مناجات شعبانیه به این امر می رسیم که ماه رمضان اول سال است. انسان باید در روزهای آخر ماه شعبان حساب سال خود را رسیدگی کند. به خاطر است که پیامبر و ائمه این همه در ماه شعبان مشغول دعا و نماز و نیایش بودند.
معظم له افزودند: اینکه می گویند راه پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) صراط مستقیم است به معنی راه شوسه نیست بلکه آنها ابرار یعنی خیر بی حد و نهایت هستند. مسیر پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) بسان یک مسیر بیابانی بی خار و بی مانع است که مسیر برای رشد همه انسان ها را فراهم می‌کند و از هر مسیری که به این مسیر وارد شویم به سعادت می رسیم.
حضرت آیت الله جوادی آملی بیان کردند: این مسیر بی اندازه است. باید در این نظام در عرصه فضیلت و درستکاری و رسیدگی به خانواده های شهدا، فرهنگ شهدا و مردم و کشور همت گماریم. این مسیر خدمتگزاری همیشه باز و بی مانع است.
این مرجع تقلید در پایان از رهبر معظم انقلاب، مراجع عظام، علما، فضلا، مسئولان و مردم تقدیر و تجلیل کردند.
