مناهج

/ مراسم آغاز سال تحصیلی حوزه های علمیه روز شنبه ۵ شهریور ۱۴۰۱ با سخنرانی آیت الله العظمی نوری همدانی و آیت الله سید هاشم حسینی بوشهری در مدرسه عالی دارالشفا برگزار شد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، مراسم آغاز سال تحصیلی حوزه های علمیه امروز شنبه ۵ شهریور ۱۴۰۱ با سخنرانی آیت الله العظمی نوری همدانی و آیت الله سید هاشم حسینی بوشهری رئیس شورای عالی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، حجت الاسلام والمسلمین رستم نژاد معاون آموزش حوزه های علمیه و با حضور تنی چند از اعضای شورای عالی حوزه های علمیه، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، علما، نمایندگان بیوت مراجع معظم تقلید، اساتید، فضلا و طلاب در مدرسه عالی دارالشفا برگزار شد.

بر اساس این گزارش: این مراسم ساعت ۱۰ صبح با قرائت قرآن و در ادامه با مداحی به مناسبت ایام سوگواری و اسارت آل الله آغاز شد و در ادامه حجت الاسلام والمسلمین رستم نژاد گزارشی از فعالیت های معاونت آموزش حوزه های علمیه ارائه داد و سپس آیت الله حسینی بوشهری دبیر شورای عالی حوزه های علمیه به بیان مطالب خود پرداخت و پایان بخش این مراسم صحبت های حضرت آیت الله نوری همدانی بود.

از نکات قابل توجه این مراسم غیبت آیت الله اعرافی مدیر حوزه های علمیه بود که حجت الاسلام و المسلمین برته سخنگوی مرکز مدیریت حوزه های علمیه در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری حوزه اعلام کرد که متأسفانه به دلیل کسالتی که برای آیت الله اعرافی عارض شده بود، توفیق بهره‌مندی از محضر وی حاصل نشد و همه برنامه‌های امروز مدیر حوزه به تعویق افتاد و برنامه افتتاحیه با اصرار خود آیت الله اعرافی و بحمدالله با حضور مرجعیت معظم و علمای گرانقدر حوزه‌های علمیه و سخنرانی آیت الله حسینی بوشهری در زمان اعلامی، منعقد گردید.

به تفصیل مطالب بیان شده از این سه سخنران را در ادامه می خوانید:

حضرت آیت الله نوری همدانی پیش از ظهر امروز در آیین افتتاحیه سال تحصیلی جدید حوزه‌های علمیه(۱۴۰۲-۱۴۰۱) که در سالن همایش های مدرسه عالی دارالشفاء برگزار شد با اشاره به خطبه اول نهج البلاغه گفتند:امیرمؤمنان علی(ع) در توضیح نظام تشریع تعبیراتی دارند، خداوند دنیا را از نبی، کتاب و حجت خالی نگذاشته است؛ خداوند متعال براساس حجت و بینات نظامی به وجود آورده که همیشه باید برقرار باشد و کسانی باید نظام خلقت را به این ترتیب ادامه دهند و در خصوص آنان تعبیر شده تعدادشان اندک است و در نزد خداوند گرامی هستند که به عنوان حجت نامبرده شده است؛ این‌ها کسانی هستند که حوزه‌ها و مجامع علمی اسلام را اداره کردند.

این مرجع تقلید ادامه دادند: سیدحسن صدر کتاب «المؤسسین لعلوم الاسلام» را نوشت که علوم دارای مؤسس شیعه را معرفی کرد؛ در دنیا کسانی که توانستند علوم و معارف را پخش کنند شیعه بودند، زیرا وقتی در سراسر اروپا و آمریکا کتابخانه و مرکز تحصیل نبود «خواجه نصرالدین طوسی» با علم فراوان خود حضور داشت؛ به هر علمی که بخواهیم قدم بگذاریم بخش بزرگی از متون گذشته آن عربی است و این نشان از تلاش علمای اسلام در گسترش علوم دارد.

حضرت آیت الله نوری همدانی با بیان این که کار ما مهم است که حوزه را از لحاظ معلومات، دقت، بیان و شجاعت تقویت کنیم گفتند: دنیایی که از استکبار سرچشمه می‌گیرد با شکل‌های مختلف با ما مخالف است؛ دشمن همیشه در کمین ما است؛ همیشه توصیه می‌کنم صحیفه نور را مطالعه کنیم که با استکبار آشنا شویم و امام خمینی(ره) این مفهوم را به ما شناساندند.

ایشان بیان کردند: در روایت آمده «رجل من اهل قم یدعو الناس» یعنی مردی از اهل قم قیام و مردم را دعوت می‌کند که دور آن جمع می‌شوند و درس می‌گیرند؛ این مردم مانند تکه‌های آهن محکم هستند و گردباد شدید آن اشخاص را به حرکت در نمی‌آورد و علاوه بر این‌ها کسانی هستند که از جنگ و جهاد خسته نمی‌شوند؛ ما باید برای مکتب امام خمینی اینگونه باشیم.

استاد خارج فقه حوزه علمیه قم با بیان اینکه خداوند از علما پشتیبانی می‌کند بیان داشتند: در تمدن اسلامی نمونه‌های فراوانی از مجاهدت‌های علما وجود دارد که در تمام علوم و ویژگی‌هایی که علمای مصلح و خدمت‌گزار دارند در زمان ما به وقوع پیوسته است؛ علما در راه اسلام قدم برداشتند، شهید شدند، زندان رفتند و راه همین است.

شورای عالی با آغوش باز از نقطه نظرات اساتید استقبال می‌کند

آیت الله حسینی بوشهری پیش از ظهر امروز در آیین افتتاحیه سال جدید تحصیلی حوزه‌های علمیه(۱۴۰۲_۱۴۰۱) که در سالن اجتماعات مدرسه عالی دارالشفاء برگزار شد با تسلیت ایام اسارت اهل بیت(ع) و با تبریک آغاز سال تحصیلی حوزه های علمیه و گرامیداشت یاد و خاطره مرحوم آیت الله ناصری از علمای اخلاق حوزه علمیه، گفت: حوزه علمیه همیشه در کنار علم نسبت به اخلاق و تهذیب دغدغه مند بوده و هست.شخصیت اخلاقی ارجمندی مانند آیت الله ناصری از میان ما رفت که سخنان و بیان شیوا و دلنشین او برای حوزویان و عموم مردم تاثیر بسزایی داشت.

دبیر شورای عالی حوزه های علمیه در ادامه با ذکر روایتی از امیرمؤمنان علی (ع)«اَلْعِلْمُ قَائِدٌ وَ اَلْعَمَلُ سَائِقٌ وَ اَلنَّفْسُ حَرُونٌ» بیان داشت: علم مانند چراغ راهنما و جلودار است که صاحب دانش بتواند پر تو این علم، راه و صراط مستقیم را پیدا کند و این ویژگی دانش است.

استاد حوزه علمیه قم ادامه داد: علم به تنهایی راهگشا و همه کاره نیست، اما عمل مانند راننده و عامل حرکت دهنده است و انسان را برای رسیدن به هدف و مقصود کمک می‌کند؛ اگر کسی در حوزه‌های علمیه و مراکز علمی بخواهد علم بیاموزد و عمل نداشته باشد به مقصد نخواهد رسید و در میانه راه دچار مشکل خواهد شد. اگر بخواهد دچار مشکل نشود باید مواظب نفس خود باشد.

آیت الله حسینی بوشهری با بیان این که اگر علم به دست انسان بی بند بار بیفتد و تنها به اصطلاحات اکتفا کند جان هزاران نفر را خواهد گرفت، ادامه داد: شخصی در نزد امام زین العابدین علیه السلام سوالی پرسید که حضرت احساس کرد این فرد قصد عمل ندارد و در اینجا حضرت سجاد(ع) به کلامی نوشته شده در انجیل اشاره کرد: «تا به آنچه می‌دانید عمل نکرده اید از آنچه نمی‌دانید نپرسید، زیرا اگر به اندوخته‌های علمی شما فقط افزوده شود، باعث دوری شخص عالم از خدا خواهد شد». این کلام نورانی مقدس امام سجاد(ع) است.

وی با بیان این که به تعبیر نورانی امام صادق(ع) سه مقطع در زندگی داریم، گفت: عزیزی که ده بیست سال قبل وارد حوزه شده است می‌فهمد که ایام نشاط جوانی گذشته و مانند آن حالت نیست؛ سزاوار است از این فرصت طلایی پیش آمده که مردم و حوزه های علمیه پشت سر گذاشتند، که دروس گاه مجازی و گاه حضوری بود را استفاده کنند و امیدوارم خداوند به عظمت امام حسین علیه السلام، این بلیه از سر همه ملت‌ها دفع و رفع بگرداند.

مقام معظم رهبری و مراجع بزرگوار بر اتقان علمی و احیای سنت‌های گذشته تأکید دارند

رئیس شورای عالی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم اظهار داشت: مقام معظم رهبری و مراجع بزرگوار بر اتقان علمی و احیای سنت‌های گذشته تأکید دارند؛ امروز انتظارات از حوزه نسبت به گذشته بیشتر شده است و هر چه اتقان ما بیشتر باشد توانمندی ما بیشتر و در عرصه جهانی نقش آفرینی و توانمندی ما در عرصه کشور و منطقه ای و جهانی بیشتری خواهیم داشت.

دبیر شورای عالی حوزه‌های علمیه با اشاره به طرح جدید دروس حوزه، گفت: برنامه‌ای که معاون آموزش حوزه اعلام کرد نشان می‌دهد شورای عالی نمی‌خواهد به برنامه گذشته تدریس کتب اصلی دست بزند، بلکه این برنامه آزمایشی در مدت یک سال اجرا می‌شود تا اساتید نقطه نظرات خود را بگویند و در پایان به محضر مراجع تقلید عرضه می‌شود و اگر این عزیزان مناسب دیدند اجرایی و عملیاتی شود.

وی اظهار داشت: به اساتید بزرگوار حوزه که حقیقتا چشم و چراغ حوزه هستند و اسم خودم را با افتخار استاد گذاشتم، توصیه می‌کنم برای طلاب ایجاد انگیزه کنند؛ معیشت طلاب دچار مشکل است و اساتید نیز همیشه نگران وضعیت طلاب هستند گرچه خود دچار مشکل هستند و این جای مباهات است که در حوزه اساتید نسبت به هم نوعان خود دغدغه‌مند هستند.

وی با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب در خصوص انقلابی ماندن نظام و حوزه، خاطرنشان ساخت: حوزه علمیه در پرتو انقلاب، مسئولیت‌های جدیدی پیدا کرده است و واقعیتی انکار ناپذیر است که حوزه خاستگاه انقلاب است و اگر دچار مشکل بشود نظام هم دچار مشکل می‌شود؛ نباید حوزه علمیه با فلسفه اصلی انقلاب و نقطه نظرات رهبر مقتدر ما که دنیا در تک تک کلمات ایشان حساب باز می‌کند، فاصله داشته باشد.

مجموعه روحانیت باید به صحنه بیایند

آیت الله حسینی بوشهری ابرازداشت: هر جا که لازم است جامعه مدرسین باید ورود داشته باشد، زیرا از این انقلاب باید مانند چشمان خود محافظت کنیم؛ اینکه همه مشغول درس باشیم و فقط به نقد بدون راه حل بسنده کنیم این نظام دچار مشکل خواهد شد و مجموعه روحانیت باید به صحنه بیایند که قرن‌ها است در صحنه هستند؛ روحانیت برای اسلام و مشروعه بودن آن بر روی دار رفت.

طلبه با حفظ زی طلبگی باید مهارت بیاموزد

عضو هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری با توصیه به اساتید در خصوص ایجاد انگیزه در طلاب، خاطرنشان کرد: طلبه با حفظ زی طلبگی باید مهارت بیاموزد و حرکات سست و بی مبنا تحت عنوان جاذبه ایجاد کردن مورد قبول مراجع تقلید، رهبر انقلاب و حوزویان نیست. گاهی در فضای مجازی متأسفانه چیزهایی می‌بینیم که نه شأن حوزه است و نه شأن طلبه و بنده با مشاهده آن‌ها حقیقتا احساس سرشکستگی می‌کنم.

باورهای طلاب باید تقویت شود

وی خاطرنشان کرد: باورهای طلاب باید تقویت شود، زیرا فقه اکبر که همین اعتقادات است اگر نباشد نوبت به احکام و فقه اصغر نمی‌رسد اگر لازم باشد جلساتی گذاشته شود که باورهای طلاب را تقویت کند نباید دریغ شود؛ طلبه بدون دعا و استغفار و مناجات راه نهایی را نمی‌تواند پیدا کند و زمانی آن دل روشن می‌شود که این جنبه‌ها رعایت شود.

شورای عالی با آغوش باز از نقطه نظرات اساتید استقبال می کند

استاد حوزه علمیه قم در پایان گفت: اساتید فاضل در حوزه‌های علمیه بدانند تا با شورای عالی هم افزایی نکنیم راه به جایی نخواهیم برد و این طور نباشد که دیگران بگویند شورا هست پس ما لازم نیست کار کنیم؛ به عنوان شورای عالی با افتخار عرض می‌کنم با آغوش باز از نقطه نظرات اساتید استفاده می‌کنیم، زیرا نیاز به کمک فکری و نقد منصفانه و هم افزایی داریم تا کار سنجیده و پخته شود و انسجام پیدا کند.

حدود ۴۰۰۰ درس توسط اساتید انتخاب شده است

حجت الاسلام و المسلمین رستم نژاد، امروز در آیین آغاز سال تحصیلی حوزه های علمیه ۱۴۰۲ـ ۱۴۰۱ که در سالن اجتماعات مدرسه عالی دارالشفا برگزار شد، ضمن تسلیت ایام سوگوار سالار شهیدان حضرت سید الشهدا(ع)، در بیان سال تحصیلی حوزه های علمیه خاطرنشان ساخت: امسال در سال جدید حوزه های علمیه وضعیت به گونه ای است که برنامه ها حضوری شده و ما امتحانات را در قم و سراسر کشور حضوری برگزار کردیم.

وی افزود: درس ها و برنامه ها نیز حضوری خواهند بود و انتخاب درس ها برای طلاب در پیشخوان حوزه انتخاب خواهد شد، ولی فعلا این امکان نیست، البته انتخاب درس ها توسط اساتید انجام شده است و قریب ۴۰۰۰ درس توسط اساتید انتخاب شده است و برای طلاب نیز در آینده نزدیک باز خواهد شد.

معاون آموزش حوزه های علمیه در بیان برنامه اصلاح محدوده های دروس، خاطرنشان ساخت: اصلاح محدوده‌ها به گونه ای است که می شود همان برنامه گذشته را انتخاب کرد و برنامه سابق در دل طرح جدید هست و اینکه استاد چگونه رسائل و مکاسب را تدریس کند کاملا اختیاری است و تاکید داریم که اگر می‌توانند تمام محدوده‌ها را بخوانند. البته این پرونده باز و آزمایشی است و منتظر نظرات اصلاحی و تکمیلی اساتید هستیم. و تاکید بر تحفظ منابع اصلی است؛ رسائل و کفایه در جای خود باقی است و تحفظ ساحت ها در برنامه موجود می باشد و در هر بخشی هم امتحان جدا خواهد داشت و این برای سطح ۲ و سطح ۳ می باشد.

حجت الاسلام و المسلمین رستم نژاد با تاکید بر این که چیزی بر واحدهای آموزشی افزوده نشده و ۱۲ فقه و ۱۲ اصول همچنان برای طلاب سطح دوم و سوم در نظر گرفته شده است و آن ساعات و عناوین همچنان سر جای خود محفوظ است گفت: به عنوان پیشنهادی با قید اختیاری و آزمایشی بودن برای برخی، اصول و فقه در حد یک عنوان و یا دو عنوان جدید ارایه شد و اختیاری بودن و آزمایشی بودن و قابلیت اجرای همین برنامه موجود در دل این طرح از موارد ذکر شده می باشد.

آیت الله ناصری حق بزرگی بر گردن حوزه های علمیه دارد

وی ابراز داشت: خرسندم که آغاز سال تحصیلی در جوار حضرت معصومه علیها السلام برگزار می شود و گرامی میداریم یاد و خاطره عالمان گذشته و یاد شهدای پر افتخار مدافع حرم و شهدای از تبار روحانیت و یاد اساتید گذشته در دوران کرونا که از دست رفته اند و یاد کنیم از معلم اخلاق عالم ربانی آیت الله ناصری که حق بزرگی در گردن حوزه های علمیه دارد.