مناهج

🏴 بسم اللّه الرّحمن الرّحیم 

◾️ جنایت شقاوت‌آمیز در حرم مطهّر حضرت احمد بن موسی علیهماالسلام که به شهادت و مجروح شدن ده‌ها مرد و زن و کودک بی‌گناه انجامید، دلها را اندوهگین و داغدار کرد.

◾️ عامل یا عاملان این جنایت اندوه‌بار یقیناً مجازات خواهند شد ولی داغ عزیزان و نیز هتک حرمت حرم اهل بیت علیهم‌السلام جز با جستجو از سررشته‌ی این فاجعه‌آفرینی‌ها و اقدام قاطع و خردمندانه درباره‌ی آن، جبران نخواهد شد.

◾️ همه در مقابله با دست دشمن آتش‌افروز و عوامل خائن یا جاهل و غافل او وظائفی برعهده داریم؛ از دستگاههای حافظ امنیت و قوه‌ی قضائیه تا فعالان عرصه‌ی فکر و تبلیغ و تا آحاد مردم عزیز باید ید واحده‌ئی باشند در مقابل جریانی که به جان مردم و امنیت آنان و مقدسات آنان بی‌اعتنائی و بی‌احترامی روا میدارد.

◾️ ملت عزیز و دستگاه‌های مسئول یقیناً بر توطئه‌ی خباثت‌آمیز دشمنان فائق خواهند آمد، انشاءالله. 

◾️ اینجانب به خانواده‌های عزادار این حادثه و به مردم شیراز و به همه‌ی ملت ایران تسلیت میگویم و شفای مجروحان را از خداوند متعال مسألت میکنم.  

🖋 سید علی خامنه‌ای

📅 ۵ آبان ۱۴۰۱

🏴 انا لله و انا الیه راجعون 

♨️ ساعت ۱۷:۴۵ امروز ۳ فرد مسلح وارد صحن حرم شاهچراغ شیراز شده و به سمت زائران تیراندازی کرده‌اند. گفته می‌شود ۲ نفر از تروریست‌ها دستگیر و تلاش برای دستگیری نفر سوم ادامه دارد. 

◼️ تاکنون دستکم ۱۳ نفر شهید و ۱۰ نفر زخمی شده‌اند. یک زن و ۲ کودک هم در بین قربانیان هستند.

📝 دهه‌ی گذشته و نتیجه‌ی انحصار کتب ثلاث 

🖋 علی مهدوی

🔸 برخی اینگونه القا می‌کنند که: «شورای عالی یک‌شبه طرحی برای تحول آموزشی ارائه کرده و کتابی مثل حلقات شهید صدر نسنجیده وارد مدار کتب آموزشی شده است؛ در صورتی که شورای عالی باید بر انحصار و الزام کتب ثلاث (رسائل و مکاسب و کفایه) استوار می‌ماند»!!

❇️ برای اینکه روشن شود این ادعا تا چه حد ناپخته و دور از انصاف است، لازم است اقدامات شورای عالی و مرکز مدیریت در دهه‌‌ی گذشته را به خوبی بررسی کنیم و نتایج آن را ببینیم:

۱- کاهش محدوده‌های درسی و افزایش سنوات آموزشی مقدمات و سطوح از ده سال به دوازده سال:

البته اگر کسی می‌خواست سقف انتخاب واحد را تکمیل کند، همچنان می‌توانست ده ساله به درس خارج برسد.

۲- اجبار به حضور در کلاس:

پیش از آن طلابی که سر کلاس حاضر می‌شدند ملاک قبولی آنها از ۱۲ و دیگران از ۱۶ ملاحظه می‌شد.

۳-  الزام حضور مجدد در کلاس، برای افرادی که نمره قبولی در امتحان نگیرند:

بنا بر این شد طلبه‌ای که درسی را شرکت کرده و به هر دلیل در امتحانات ترم و امتحانات تجدیدی نمره کسب نکند، مجددا باید در کلاس شرکت کند تا بتواند امتحان بدهد.

۴- سخت‌گیری شدید در طراحی سؤالات امتحانات سطوح عالی:

وقتی برای مدیریت، احراز شد هیچ‌یک از الزامات فوق‌العاده‌ی گذشته کارساز نبوده و همچنان تلخیصات کتب ثلاث، برای طلاب کتب محوری هستند، نه خود کتب ثلاث، بنای امتحانات بر سؤالات بسیار سخت مفهومی شد.

۵- حذف امتحانات موردی

🔺 همه‌ی این موراد نشان می‌دهد شورای عالی دفعتا به این نتیجه نرسیده است؛ بلکه برای حفظ کتب ثلاث در سطوح عالی، هزینه‌های سنگینی پرداخت کرد که متأسفانه همگی عملا به شکست انجامید؛ الزامات شدیدی که حتی بخشی از #مقبولیت و جایگاه شورای عالی و مرکز مدیریت را هم بین طلاب، به چالش کشید؛ اما باز بر آن الزامات ایستادگی شد؛ گرچه نتیجه‌ی مطلوب هم حاصل نشد.

🔹 واقعیت‌های میدانی در بدنه حوزه‌های علمیه، میزان علاقه و گرایش طلاب به کتب ثلاث، میزان فهم این کتب، و ... همگی حاکی از حقیقت تلخی است؛ دلسردی بخش زیادی از بدنه طلاب برای فهم متون و عملا روی آوردن به مطالعات شب امتحانی و بروز فاجعه‌ای دانشگاهی در حوزه، بنام پاس کردن دروس بدون درک و فهم آنها!

♨️ بماند عده‌ای حتی از اصول منزجر شدند چون علم اصول جز عبارات مغلق و غیر قابل فهم -حداقل برای آنها- معنای دیگری نداشت؛ لذا به مرز بحران هویت رسیدند و گرفتار ناامیدی از ادامه تحصیل شدند.

✅ در مقابل همه این واقعیاتی که رخ داد، طلاب و اساتیدی هم بودند که سختی تدریس و تدرس حلقات را در کنار برنامه رسمی سنگین و الزامی سطوح عالی -که هیچ اختیاری را برای هیچ‌نوع سلیقه و استعدادی نمی‌تابید- به جان خریدند.

اساتید بسیاری اذعان دارند: امروز سرمایه‌ی انسانی دروس خارج نشان می‌دهد آن عده که از حلقات به درس خارج رسیده‌اند بهتر و بیشتر به «علم اصول» انس دارند.

🔻 اکنون شورای عالی و مرکز مدیریت با عبرت پرهزینه از «انحصارگرایی بر کتب ثلاث» مواجه‌اند و می‌دانند برای حفظ طلاب و عدم تضییع وقت و عمر و انگیزه‌ی آنها، دروس آموزشی واقعا باید آزاد و اختیاری باشند؛ چراکه ذات حوزه همیشه بر مبنای آزادی در انتخاب استاد و کتاب بوده است. 

تحمیل و اجبار فقط و فقط نتیجه عکس دارد و طلاب بیش از این دیگر تاب الزام ندارند.

🖋 محمد حق پرست

🔸 نظرات علما و بزرگان درباره کتب ثلاثه مختلف است و هریک از موافقان و مخالفان، مؤیدات خودشان را دارند. 

این بحث هیچ‌وقت تمام نخواهد شد. چنانچه نزاع بین موافقان و مخالفان فلسفه هیچ‌وقت تمام نخواهد شد. 

❇️ اما چند نکته: 

1⃣ ورای این اختلاف، تقابل ایجادکردن بین علما و برچسب‌زنی، کار ناشایستی است و اگر کسی بخواهد تقابل ایجاد کند، قطعا خطاکار است. 

اختلاف نظر، طبیعت مباحث علمی و تخصصی است. حتی گاهی دو عالم دینی، انتقادهای جدی نسبت به روش و علوم تخصصی یکدیگر دارند، اما مانع رفتارهای مشفقانه‌شان با یکدیگر نیست. 

2⃣ علما، وظیفه دارند آنچه صحیح می‌دانند را ابراز کنند؛ اما تحمیل یک نظر بر همه طلاب درست نیست؛ به ویژه اینکه دو طرف اختلاف، ادله‌ی خوبی دارند.

لذا این طلاب هستند که نهایتا باید بر اساس تحقیق و مشاوره یکی از دو راه را انتخاب کنند.

3⃣ وظیفه شورای عالی و مرکز مدیریت، در چنین اختلافاتی این نیست که فقط یک طرف را بگیرد. 

کما اینکه شورای عالی در این موضوع، طرح خوبی را ارائه کرده که هر سلیقه‌ای بتواند درس مطلوب خودش را انتخاب کند. 

مخالفان «آموزش کتب ثلاثه در سطح»، این‌قدر زیاد هستند که نمی‌شود آنها را نادیده گرفت؛ بلکه بیشتر از طرف مقابل هم هستند. پس نمی‌توان برنامه آموزشی را یک‌طرفه پیش برد. 

البته کثرت طرفدار یک نظریه، نشانه حق یا باطل بودن نیست، بلکه این نکته را از لحاظ اجرائی برجسته می‌کند که بسیاری از اساتید و طلاب، با کتب دیگر بهتر ارتباط می‌گیرند و مطلب را بهتر می‌فهمند. پس تنوع در برنامه آموزشی ضروری است.

🖋 هادی چیت ساز

🔸 در مدرسه ما طلبه‌ای بود بسیار مقید به زی طلبگی؛ اما از ابتدای طلبگی درس‌ها را خوب نمی‌فهمید و #نمره_خوبی هم نداشت. روزی استادی، به او گفت که باید از طلبگی برود و شغل آزادی (به تعبیر استاد "پیازفروشی") انتخاب کند.

🔹 نهایتا تلاشش را به کار بست و تا قبولی پایه ششم پیش رفت. بعدها سراغش را گرفتیم و فهمیدیم در روستایی مشغول تبلیغ است. وی تازه راهش را پیدا کرده بود؛ پس از چند سال، مبلغ نمونه کشوری شد و این بار نامش را در میان چهره‌های تبلیغی دیدیم. 

🔹 آری، او روستای ویرانه‌ای را تبدیل به آبادی کرده بود. روستایی بزرگ که مشهور به قاچاق موارد مخدر بود، دیگر معتادانش هم ترک داده شده بودند. روستایی بدون یک حمام عمومی مناسب، اکنون هر خانه ای حمام داشت. 

حتی وضعیت دامداری و کشاورزی روستا متحول شده بود. خدمات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی این طلبه آن‌قدر صدا کرده بود که چند سال بعد در همان مدرسه ما، کلاسی برای نوآوری‌های تبلیغی برگزار کرد. 

🔹 کم نیستند امثال این طلبه و هزاران طلبه دیگر که در سایر کارهای طلبگی به غیر از خوب نمره گرفتن، از «بهترین‌ها» هستند ولی از ابتدا به آنها توجهی نشده و اکنون نیز حمایت چندانی ندارند. آنها که خوب درس می‌خوانند، قطعا نخبه‌اند ولی ملاک شناخت نخبگی فقط نمره نیست. 

✅ اجازه دهید با تعدادی از نخبه‌های حوزوی آشنا شویم:

❇️ طلبه‌ای که مقالات نوآورانه می‌نویسد و توان حل مسأله دارد، نخبه است هرچند قبلا نمرات خوبی نداشته باشد.

❇️ طلبه‌ای که تحلیلهای سیاسی-فرهنگی می‌نویسد، نخبه‌ای کمیاب است که ضد انقلاب، آرزوی قلم او را دارند. 

❇️ طلبه‌ای که آسیبهای اجتماعی را در محله‌ای کم کند، نخبه است.

❇️ طلبه‌ای که گروه جهادی-تبلیغی فعال و مؤثر دارد، قطعا نخبه است. 

❇️ فقط حفظ قرآن نشانه‌ی نخبگی نیست، بلکه آشنا و مأنوس‌کردن جوانها با قرآن و اسلام هم نخبگی است؛ بلکه قابل مقایسه نیست.

❇️ طلبه‌ای که بتواند فیلم خوب بسازد، نخبه عرصه روایتگری است که قحط الرجال است. 

❇️ طلبه‌ای که داستان خوب می‌نویسد، نخبه‌ای است که اگر برای غربگراها می‌نوشت قدرش را می‌دانستند اما در حوزه به او کم‌لطفی می‌شود. 

♨️ «نخبگان واقعی» چنین طلابی هستند که اغلب نه اسم و رسمی از نخبگی دارند، نه حمایتی می‌بینند؛ اما اهداف اسلام و انقلاب را در جامعه، پیش می‌برند.