مناهج

📝 برای تحقق دغدغه رهبری و تعریف مدارک حوزوی هیچ کاری نشده است

👤 حجت‌الاسلام حبیبیان، معاون علمی مجموعه مدارس حوزوی مشکات


🔹 واقعیت امر این است که این ماجرا یکی از امور سهل و ممتنع به حساب می آید. حوزه یک ساختار علمی است که یک خروجی برای تعیین سطوح می تواند داشته باشد؛ اما مسئله مدرک حوزوی فی الواقع به یک عویصه ای تبدیل شده است.

🔹 اگر بخواهیم فرایند تاریخی این ماجرا را رصد کنیم، باید بگوییم که در ابتدای انقلاب با بسیاری از امور به شکل مسئله «ناچار» با آن مواجه شدیم؛ به قول طلبه‌ها از باب «لابد منه» برای آن تصمیم‌گیری فوری شد و در داستان حوزه به یک مرحله‌ای رسیدند که الان برای بکارگیری از فضلای حوزه در ادارات و نهادها باید چیزی تعریف شود.

🔹 ابتدا که به شهادت بزرگان و فضلا اتفاقاتی می‌افتاد؛ به مرور زمان تلاش شد یک معادل‌سازی و متأسفانه گرته‌برداری ناقصی رخ داد؛ این کار در آن مقطع از باب اینکه یک کار ضروری است تا تکمیل شود، قابل قبول بود؛ اما مع‌الاسف به نظر می‌آید هم در آن مقطع خیلی دقیق عمل نشد و هم در ادامه به فکر یک طرح درستی نیفتادند یا موفق به رسیدن به خروجی نشدند؛ بعد از یک فترت طولانی که از این مسئله گذشت، حضرت آقا تذکر دادند و هنوز هم اتفاق درستی رخ نداده است؛ البته حق می‌دهیم به دست اندرکاران که نتوانستند این مشکل را حل کنند.

🔹 ما در گذشته عناوینی همچون ثقه الاسلام، حجت الاسلام، آیت الله و آیت الله العظمی داشتیم که برای خود بار معنایی داشت و برخی از سطوح را تعریف می‌کرد و همین مقدار کارکرد کافی بود، چون ما به ازای دیگری نمی‌خواست.

🔹 آنچه هم که حضرت آقا به عنوان اجتهاد تأکید می‌کنند، رسمی‌ترین وجه مدارک حوزوی بود که اعتبار آن به فردی بود که این حکم اجتهاد را صادر می‌کرد یا اجازه نقل روایت می‌داد یا عناوین شبیه به این.
به نظرم واقعا نمی‌شود اجتهاد را در قالب مدارک آکادمی جدید گنجاند؛ امروز یکی از سوالات همین است که اگر کسی در ثبت نام خبرگان رهبری شرکت کرد و موفق به اخذ تأییدیه اجتهاد شد، به معنای پیشینی، آیا مجتهد است؟ که نمی‌توان اینطور گفت و کماکان می‌بینیم در عرف حوزوی به آنان حجت الاسلام گفته می‌شود.

🔹 به گمانم وقتی این فرایند به بن بست خورد و نتوانستند معادلی را طراحی کنند، این دغدغه به وجود آمد که به همان وضعیت سطوحی که تعریف شده، محاسبه شود.

شما ببینید به دنبال این فرآیند ناقص، وضعیت به گونه‌ای می‌شود که ریاست اسبق دانشگاه تهران پیشنهاد دکتری افتخاری به رهبر انقلاب می‌دهد؛ البته آنان از باب تکریم و لطف این کار را انجام دادند؛ اما در ساختار حوزوی این کار غلط است و مرجعیت را نمی‌توان با دکتری افتخاری مقایسه کرد.

🔹 اینها معلول همین خلأ موجود است. گمان بنده این است که باید یک فکر جدی در این عرصه شود و تا جایی که بنده رصد کردم، هیچ کار جدی عطف بر فرمایش و دغدغه رهبر انقلاب اتفاق نیفتاده است و اگر هم کاری می خواهد انجام شود، نیازمند یک گروه نخبگانی است که هم ارتباط وثیقی با مراجع و فضلای صاحب نظر داشته باشد و هم مراجعه‌ای به نهادها، ارگان ها و مراکز علمی مشابه در فضای علمی دنیا داشته باشند.

🔻 همچنین #اتفاق_ناگوار این است که سازمان دیوان عدالت اداری رسما اعلام کرده به افرادی که سطح چهار حوزه دارند، نباید دکتر اطلاق شود؛ این خیلی اتفاق بدی است و نشان می‌دهد که ضعف های تصمیم خام هرچه بیشتر می‌گذرد، بیشتر خودنمایی می کند.

〰️〰️〰️〰️〰️〰️

📌 پ.ن:
 آنچه ملاحظه فرمودید بخشی از گفتگوهای نشست بررسی تحول در حوزه است که اخیرا در خبرگزاری رسمی حوزه بدان پرداخته شده است.

🔹 اینکه بنده درباره‏‌ى علوم‏ انسانى‏ در دانشگاه‏‌ها و خطر این دانش‌هاى ذاتاً #مسموم هشدار دادم به خاطر همین است.
🔹 این علوم انسانى‏‌اى که امروز رایج است، محتواهایى دارد که ماهیتاً معارض و مخالف با حرکت اسلامى و نظام اسلامى است؛ متکى بر جهان‏‌بینى دیگرى است؛ حرف دیگرى دارد، هدف دیگرى دارد.

🔻 وقتى اینها رایج شد، مدیران بر اساس آنها تربیت مى‏‌شوند...

📌 مناهج:
❓بنا بر کدام حجت و مجوز شرعی، طلاب را به سمت تحصیلات دانشگاهی و اخذ مدارک دانشگاهی سوق می‌دهیم؟

⛔️ قرار بود علوم انسانی مسموم را اصلاح و متحول کنیم تا دانشگاه‌ها را آباد کنیم؛ نه اینکه فضایی ایجاد کنیم که نتیجه‌اش فرار نخبگان حوزوی به دانشگاه‌ها باشد.

♨️ بخش قابل توجهی از این معضل، عدم مدارک مستقل و با هویت حوزوی است؛ بخشی هم مربوط به عدم رشته‌های متکثر و متنوع در حوزه‌های علمیه است.

📝 خروجی واقعی عدم تمرکز تحصیلی

🖋 علی مهدوی


🔺 تشویق طلاب و اساتید به سمت دانشگاه‌ها
🔹 یکی از معضلات فعلی حوزه علمیه، فرار نخبگان حوزوی به سمت دانشگاه‌هاست. چراکه از طرفی دانشگاه‌ها رشته‌های متکثر و مختلف علوم انسانی را پوشش می‌دهند و مثل حوزه علمیه محدود به فقه و اصول و چند رشته خاص نیستند؛ و از سوی دیگر مدارک دانشگاهی بسیار پرطمطراق و دارای اعتبار هستند؛ حتی در جذب سازمان‌ها و نهادهای مختلف، حجت‌الاسلام دانشگاه‌رفته را مقدم می‌دارند!! آنچه از نظرات مخاطبین و فرهیختگان رسانه حوزوی هم روشن شد، مؤید همین معناست.

🔹 لذا ناخواسته در سیستم فعلی حوزوی به طلاب و روحانیت این‌گونه القا می‌کنیم که در حوزه خبری از شهادات و تصدیق‌های اصیل حوزوی نیست! اینجا اکثریت قریب به اتفاق طلاب، تنها مدرکی که می‌گیرند در رشته فقه و اصول است؛ لذا غیر مستقیم و البته غلیظ به طلاب می‌گوییم بروید دانشگاه!!
همین را البته به اساتید حوزه هم می‌گوییم که: اینجا خبری از عناوینی همچون استادیار و استاد تمام و هیأت علمی و ... نیست؛ حتی عنایتی که در سابق به اساتید بود و می‌توانستند اجازه روایت یا اجازه اجتهاد بدهند هم از ایشان، سلب شده است!


🔻 نتیجه: نه دکتر نه حجت‌الاسلام
🔹 اما همه این‌ها یک روی سکه است؛ روی دیگر سکه حکایت از فاجعه‌ی هولناک‌تری دارد! طلبه‌ای که هنوز به صورت عمیق با فقه و اصول آشنا نشده و حتی الفبای اجتهاد و بررسی ادله و منابع را هم نیاموخته است به سمت دانشگاه و تحصیلات دانشگاهی تشویق می‌کنیم؛ برای چه؟ یادگیری علوم انسانی ترجمه‌شده غرب؟! خروجی این داستان چه خواهد بود؟ حجت‌الاسلام‌هایی که با تحمیلِ آموخته‌های غربی و چه بسا فاسد بر روایات و منابع دینی، تلاش می‌کنند به داشته‌های خود، رنگ دینی بدهند! واقعا هم غرض و عمدی برای تحریف دین ندارند؛ خیال می‌کنند دین را می‌فهمند و حال آنکه نمی‌فهمند!

🔹 حتی اگر فرض را بر این بگذاریم که علوم انسانی دانشگاهی، ترجمان فساد فکری غرب نیست و محتوایی غنی و درست دارد؛ آیا تحصیل همزمان و موازی در دانشگاه و حوزه، عملی است؟! آیا خروجی این ماجرا، هم دکتر، هم حجت‌الاسلام است؟ هم بر شاخه علوم انسانی آموخته‌ی خود، تسلط و تخصص لازم را دارد و هم درک عمیقی از فقه و اصول دارد؟! یا اینکه نه، محصول چنین فضایی، عملا نه دکتر است و نه حجت‌الاسلام؟!
آیا علاج و مانعی برای این دامن زدن به بی‌سوادی خودساخته وجود ندارد؟!!

📌 یادمان باشد وقتی پای بررسی یک سیستم آموزشی در میان است؛ ظرفیت عموم افراد را ملاک قرار داده‌ایم نه استثنائات و برخی نوابغ نادر را.
همچنین آیت‌الله اعرافی بارها گفته‌اند چندصد رشته تحصیلی برای حوزه علمیه در نظر گرفته‌اند؛ اولا باید دید تحقق آن و گستره آزادی طلاب برای انتخاب رشته، چه زمان و به چه کیفیتی خواهد بود. و ثانیا آیا تحصیلات در آن رشته‌ها هم بر همین منوال بی‌مدرکی و بی‌هویتی است و نهایتا مدرک معادل دانشگاهی، خواهیم داد؟

📝 حکایت طلابی که از قطار انقلاب پیاده شدند

🖋 سعید هلالیان

🔹 انقلاب اسلامی صورت و ظاهری دارد و سیرت و باطنی. صورت انقلاب، غلبه بر نظام فاسد وابسته، تشکیل نظام اسلامی، تشکیل دولت، جامعه‌سازی و... است.

🔹 اگر انقلابی‌بودن طلبه، تنها در سطح ظاهر انقلاب متوقف و از باطنش غافل بماند، فطرت توحیدی او سیراب نشده و سرانجام، این امور را هم سرابی بیش نیافته و در میانه راه یا در مواجهه با برخی مشکلات و دشواری‌های نظری یا عملی، دل‌زده و #مأیوس شده و از کاروان نهضت اسلامی جدا می‌شود؛ از این رو طلبه انقلابی به هر دو بعد نیاز دارد و ضمن حفظ صورت انقلابی، باید بکوشد از باطن و سیرت انقلابی نیز برخوردار باشد.

🔹 باطن انقلاب، بسط دادن هرچه بیشتر اندیشه، اخلاق و رفتار توحیدی در جان‌ها و جوامع بشری است. طلبه انقلابی باید در باطنش، اعتقادی روشن، راسخ و نهادینه شده به #حقیقت_انقلاب داشته باشد تا در تندباد شبهات و حوادث از این مسیر منحرف نشود.

🔻 آن که از انقلابی بودن، فقط ادعا و برخی امور ظاهری‌اش را داشته باشد یا به خاطر برخی منافع، دعوای انقلابی‌گری کند و از ویژگی‌های لازم طلبه انقلابی، بهره کافی حداقلی هم نداشته باشد را نباید به حقیقت طلبه انقلابی دانست؛ بلکه چون طبل غازی است، بلندآواز و میان‌تهی.


📗 اقتباس از کتاب طلبه انقلابی

💠 امام خامنه‌ای

💠 امام خامنه‌ای

🔻 همه مشمول این قاعده کلی هستند:
نقد، اصلاح و پاسخگویی

📝 آشنایی با زندگی مرحوم حجت‌الاسلام‌والمسلمین فاضلیان


🔹 یکی از سرداران عزیز اسلام که الآن هم هست، می‌گفت که من می‌خواستم برای حفاظت آقای فاضلیان یک کارهایی انجام بدهم، حاج آقا قبول نکرد. به آقای فاضلیان گفتم: ما می‌‌خواهیم برای شما ساختمان بسازیم. آقای فاضلیان فرمود:

«شما ساختمان برای من می‌سازید ولی ساختمان اعتقادات جوان‌ها را فرو می‌ریزید. این کار را نکنید.»

🔹 بعد می‌گفت من رفتم به آقای مشکینی گفتم آقای فاضلیان قبول نمی‌کند حفاظت و حراست آن چنانی را. آیت‌الله مشکینی فرموده بود: «آقای فاضلیان از نور پاک‌تر است.» این تعبیر مال آقای مشکینی است.

📌 مطالعه متن کامل:
https://farsi.khamenei.ir/others-dialog?id=46746

📝 چرا امام تبعید شد؟

🔺 امام یک حق ملی را مطالبه کردند. آن حق ملی، شکستن قانون ظالمانه‌ی #کاپیتولاسیون بود.

🖋 محمد حق‌پرست

🔹 سیزده آبان، سالروز تبعید حضرت امام (ره) برای مخالفت با قانون کاپیتولاسیون و سالروز تسخیر لانه جاسوسی آمریکا است.
آن سالها دوران سختی بود. دوران غربزدگی، استعمار فرهنگی و غارت منابع ملی. دوره ای که هرکسی با کوچکترین اعتراض به سیستم، یا فریاد اسلامخواهی و عدالتخواهی به زندان و تبعید می رفت.

🔹 شاید اگر ما در آن دوران بودیم و قدرت شاهنشاهی و سیطره اش را میدیدیم، اصلا به فکرمان نمی رسید که جهاد و استقامت در مقابل طاغوت نتیجه بدهد. آن روزی که امام -بخوانید مرجع شیعیان در یک کشور شیعی- به تبعید رفت، کمتر کسی بود که هنوز هوای مبارزه در سر داشته باشد. اما استقامت امام و یارانش منجر به پیروزی انقلاب شد. استقامت یعنی اگر روزی امام را برای مخالف با کاپیتولاسیون در ۱۳ آبان تبعید کردند، اما ۱۵ سال بعد در چنین سالروزی کل سفارتخانه آمریکایی تصاحب شد و آمریکایی ها اخراج شدند.

راز این پیروزی در چند کلمه خلاصه می شود: ایمان به خداوند، توکل بر او و استقامت.

🔹 اکنون قدمهای اول انقلاب را برداشته ایم. ایران اسلامی برای تحقق اسلام ناب در سطح افراد، دولت و جامعه نیاز به انقلاب ها دارد و این ما هستیم که باید این مسیر را ادامه دهیم. روزگاری اصل قیام کردن، تسخیر لانه جاسوسی و جنگ مسئله بود. امروز فعالیت در عرصه علوم انسانی، اقتصاد مقاومتی و مبارزه با انحرافها و تحریفها مسئله است. اگر منتظریم که انقلاب از مشکلات خالی شود، چنین فرضی غیرممکن است، بلکه مشکلات نو به نو خواهند شد.

🔹 بحث بر سر ظرفیتها و فرصتها و آسیب شناسی قطعا واجب و مهم است. اما بحث دیگر حرکت کردن و مسئولیت پذیری است.
این ما هستیم که باید جای خودمان را در پازل انقلاب پیدا کنیم و در کنار انتقاد، به پیشنهاد عملی و پیگیری و مطالبه برای تحقق پیشنهادات فکر کنیم. اگر غیر از این باشد، منِ طلبه با غیر طلبه فرقی ندارم و دیگر عنوان «انقلابی» و «سرباز امام زمان» شعاری بیش نیست. اگر امام و یارانش در شرایط سخت گذشته پیروز شدند، پس با شرایط امروزی که بهتر از گذشته است، ما هم می توانیم قطعا پیروز شویم.

🔹 با توجه به اهانت و اقدامات ساختارشکنانه دولت فرانسه و برخی نشریات این کشور به ساحت پیامبر اسلام(ص) چه مجازاتی را برای آن پیشنهاد می‌دهید؟

🌐 برای امضای اینترنتی و شرکت در نظرسنجی به لینک زیر مراجعه کنید:👇
hawzahnews.com/x9SQb